Wandelen in Duitsland: Malerweg in de Sächsische Schweiz

Ruim 90 miljoen jaar geleden werd het gebied tussen Pirna en de Tsjechische grens nog bedekt door een zee. Op de bodem van het water bleef zand liggen dat langzaam versteende. De zee trok zich terug en een enorm dikke zandstenen laag kwam bloot te liggen. Door erosie van water, wind, warmte en kou ontstond een prachtig gevarieerd landschap dat wordt gekenmerkt door tafelbergen, bizarre rotsformaties, valleien, grotten en ravijnen. De basaltpieken tussen de pieken van het zandsteen ontstonden door vulkanische activiteit. In 1990 werd het Nationaal Park Sächsische Schweiz opgericht om dit unieke gebied te kunnen beschermen.

Letterlijk vertaald betekent de Malerweg de ‘Schildersweg’. Het zijn namelijk de Romantici die het Elbsandsteingebirge bekend hebben gemaakt. In de eerste helft van de 18e eeuw kwamen kunstenaars uit Dresden naar dit gebied. Johan Alexander Thiele en Bernardo Belotto waren de eerste kunstenaars die de schoonheid van dit ruige landschap schilderden. Later kwamen de Zwitserse schilders Adrian Zingg en Anton Graff, die werkten aan de kunstacademie van Dresden. De naam ‘Sächsische Schweiz’ is vermoedelijk te danken aan hun bezoek. Het gebied werd wereldberoemd en vele prominente schilders hebben een bezoek gebracht aan de Sächsische Schweiz. De kunstenaars volgden voornamelijk dezelfde route. Door de aanleg van een spoorlijn in de 19e eeuw raakte deze wandelroute langzaam in de vergetelheid. Gelukkig werd de Malerweg in 2006 aan de hand van historische documenten gereconstrueerd.

De Malerweg werd een jaar na de opening al bekroond door het Duitse Wandelmagazin als ‘De mooiste wandelroute van Duitsland’. Een jaar later viel de wandelroute door een internetenquête nogmaals in de prijzen als ‘Meest geliefde wandelweg Deutschland’. Daarnaast zijn er natuurlijk talloze wandelaars, journalisten en bloggers die bevestigen dat de Malerweg één van de mooiste wandelroutes van Duitsland is. Het is dan ook niet gek dat deze wandelroute in het boek van Wanderlust: de meest legendarische hiking trails ter wereld wordt benoemd.

De Malerweg een totale lengte van zo’n 115 kilometer. Deze afstand varieert overigens in verschillende boeken en op het internet van 112 tot zo’n 120 kilometer. De afwisselende route loopt via Pirna-Liebethal aan de rechteroever van de Elbe door het Nationale Park tot aan de Tsjechische grens. Daarna loopt de route aan de andere zijde van de Elbe weer terug richting Pirna. De route wordt opgedeeld in 8 verschillende Etappes. Iedere etappe heeft zijn eigen charme en hoogtepunten. Daarnaast kun je bij vrijwel iedere etappe even van de route afwijken voor een hotspot.

Etappe 1 – Pirna-Liebethal naar Stadt Wehlen

De Malerweg start in Pirna-Liebethal. Via het dal van de Liebethaler Grund wandel je hier langs het water van de Wesenitz. Je passeert een vervallen molen en wandelt langs een imposant monument ter ere van Richard Wagner. Via Mühlsdorf en Lohmen wandel je vervolgens naar de Uttewalder Grund. Hier krijg je een goede indruk wat je in de volgende etappes nog staat te wachten. Het wandelpad loopt dwars door het Elbezandgesteente tot aan Stadt Wehlen. De Etappe eindigt op de restanten van één van de oudste burchten van de regio.

Lees hier mijn verslag over de Malerweg Etappe 1

Etappe 2 – Stadt Wehlen naar Hohnstein

De tweede etappe start direct met een kleine beklimming richting de Steinerner Tisch. Dit is alvast een goede oefening voor de volgende etappes. Boven kun je in ieder geval alvast genieten van de eerste fraaie panorama’s. Hierna vervolg je de route naar één van de meest bekende hoogtepunten van de Sächsische Schweiz: de Bastei. Je zult merken dat het hier een stuk drukker is. Vanaf verschillende plekken kun je de Bastei, de Basteibrug en uitzichten op de Elbe op de foto zetten. Vervolgens gaat de weg weer naar beneden en wandel je langs de Amselsee richting Rathwalde. Vanaf de Hockstein kijk je neer op het eindpunt van de etappe, maar niet voordat je nog even via een trappetje door de nauwe Wolfsschlucht afdaalt.

Lees hier mijn verslag over de Malerweg Etappe 2

Etappe 3 – Hohnstein naar Altendorf

Aan de voet van Burg Hohnstein, waar ik al eens heb overnacht, wandel je door een bosrijke omgeving. Het uitzicht over het Polenztal behoort tot een van de beroemde uitzichtpunten van de regio. Hierna worden de beenspieren getest, want je gaat 800 traptreden naar beneden. Als je denkt dat je daarmee klaar bent, heb je het mis. Nadat je de straat passeert neme je namelijk weer de trappen omhoog omhoog richting Waitzdorf. Neem even de tijd om weer op adem te komen en geniet bijvoorbeeld van het Waitzdorfer Aussicht. Voordat je Alterndorf bereikt, wandel je nog langs een voormalige Linoleumfabriek in Kohlmühle.

Lees hier mijn verslag over de Malerweg Etappe 3

Etappe 4 – Altendorf naar de Neumannmühle

Met 18,3 kilometer is Etappe 4 niet alleen de langste, maar misschien ook wel de mooiste en meest uitdagende. Vanuit Altendorf wandel je door de Dorfbachklamm en door het Kirnitzschtal. Grote kans dat je hier de gele tram van de Kirnitzschtalbahn ziet. Een rit met deze regionale tramlijn is een aanrader! Hierna wordt het pas echt interessant, want zodra je in de buurt bent bij de Schrammsteine ga je beginnen aan een spannende beklimming. Je klimt via smalle ladders omhoog en bereikt uiteindelijk de top van de Schrammsteine. Vergeet zeker niet om het Schrammsteinaussicht te bewonderen! Zodra je de route vervolgt wandel je langs de Kleinen Dom, Carolsafelsen en Affensteine tot je de Lichtenhainer Wasserfall bereikt. Er volgt nog een kleine beklimming richting de grot Kuhstall. Via de Himmelleiter kun je nogmaals genieten van een mooi uitzichtpunt. Tot slot wandel je weer terug richting het dal tot aan de Neumannmühle.

Lees hier mijn verslag over de Malerweg Etappe 4

Etappe 5 – Neumannmühle naar Schmilka

Na Etappe 4 volgt nog een pittige etappe, want je zult de op één na hoogste berg van de Sächsische Schweiz beklimmen. Het eerste deel valt nog mee, maar de echte test volgt wanneer je het Zeughaus passeert. Nu gaat het namelijk echt steil omhoog en het is aan te raden om vooral je eigen tempo aan te houden. Gelukkig kun je bij het Goldsteinaussicht even op adem komen en genieten van het uitzicht. Ondanks dat je nog een stuk moet klimmen tot de top van de Grosser Winterberg, valt dit laatste stuk relatief mee. Eenmaal boven begin je uiteindelijk aan de enorme afdaling naar het bio-dorp Schmilka. Vergeet alleen niet om even een kijkje te nemen bij het Kipphornaussicht.

Lees hier mijn verslag over de Malerweg Etappe 5

Etappe 6 – Schmilka naar Kurort Gohrisch

Aan de overzijde van de Elbe bij Schmilka vervolg je de route. Het gaat direct even bergop, maar gelukkig is het niet zo zwaar als bij Etappe 5. Eenmaal boven heb je zicht op de Kaiserkrone en Zirkelstein. Daarna maak je kennis met de idyllische dorpjes van de Sächsische Schweiz, zoals Schöna, Reinhardtsdorf, Krippen en Kleinhennersdorf. Dit maakt de route relatief relaxed om te wandelen. Het venijn zit ‘m in de straat wanneer je twee tafelbergen gaat beklimmen. Vanaf de Papststein kun je wederom genieten van geweldige panorama’s. Hierna beklim je ook de Gohrisch. Eindpunt van de route is in Kurort Gohrisch.

Lees hier mijn verslag over de Malerweg Etappe 6

Etappe 7 – Kurort Gohrisch naar Weissig

Vanuit Kurort Gohrisch loopt de route richting Pfaffendorf. Je hebt inmiddels al zicht op het imposante Festung Königstein. Maar voordat je hierheen wandelt volgt eerst een korte, intense beklimming wanneer je de Pfaffenstein gaat beklimmen. Deze 400 meter hoge tafelberg ga je beklimmen via smalle trappen, maar eenmaal boven wordt  je opnieuw beloond met een mooi uitzicht over de regio. Wandel ook zeker even naar de Barberine, één van de meest iconische rotsen van de Sächsische Schweiz. Aan de andere zijde van de Pfaffenberg begint een mooie afdaling en wandel je door de bossen richting Königstein. De route loopt vervolgens langs Festung Königstein af richting Weissig.

Lees hier mijn verslag over de Malerweg Etappe 7

Etappe 8 – Weissig naar Pirna

Aanvankelijk start de laatste etappe in Weissig, maar wij kozen ervoor om al in Thürmsdorf te eindigen. Hierdoor hadden we een betere verbinding met het openbaar vervoer, maar moeten we iets langer lopen. Niet ver van Thürmsdorf staat de Malerwegkapelle en heb je een mooi uitzicht op Festung Königstein en de Elbe. Na Weissig beklim je de tafelberg Rauenstein. Hier vervolg je de prachtige Gratweg met laders, bruggen en schitterende panorama’s om je heen. Hierna wandel je verder door bossen en langs de bergwand tot aan station Obervogelgesang, waarna je een stuk langs de Elbe wandelt. Vlak voor Pirna duik je nogmaals de bossen in tot je Schloss Sonnenstein passeert. Vanaf het terras heb je zicht op de stad Pirna, het eindpunt van de etappe en tevens de Malerweg.

Lees hier mijn verslag over de Malerweg Etappe 8

De Malerweg is een aaneenschakeling van prachtige natuur en landschappen. Uiteraard zijn er onderweg een aantal hotspots waar het een stuk drukker is met dagjesmensen.

De meest bekende en fotogenieke hotspot van de Sächsische Schweiz is zonder twijfel de Bastei. Deze rotsformatie heeft een hoogte van 305 meter. Vanaf de Basteibrug, die de verschillende rotsen met elkaar verbindt, heb je een geweldig uitzicht. Vergeet ook zeker niet om een klein ommetje te maken bij de Felsenburg Neurathen. Hiervoor betaal je een kleine entree van €2,50 per persoon.

Een andere bekende rotsformatie zijn de Schrammsteine. Tijdens Etappe 4 wandel je langs deze imposante rotsformatie. Maak een kleine omweg om naar het Schrammsteinaussicht te wandelen. Nou ja, wandelen… klimmen en klauteren. Je bereikt dit punt namelijk door een aantal ladders op te klimmen en over de grillige rotsen te lopen. Eenmaal op het eindpunt zul je echter beloond worden met een adembenemend mooi uitzicht.

Klimmen zul je ook bij de Pfaffenstein. Een korte, maar stevige klim brengt je wel bovenop deze tafelberg. Vanaf hier heb je een schitterend uitzicht op de omgeving. Rondom de Pfaffenstein staan 32 alleenstaande rotsen. De Barberine is zonder twijfel de meest bekende. Deze spitse rotspunt is 42 meter hoog en een symbool voor de Sächsische Schweiz.

De Pfaffenstein zul je tijdens Etappe 7 kunnen bewonderen en daarnaast wandel je ook langs Festung Königstein. Deze vesting is gebouwd op een plateau op de top van het Elbsandsteingebirge, op een hoogte van 247 boven de Elbe. Vanaf de buitenmuren heb je een geweldig uitzicht, maar het is daarnaast zeker interessant om de vesting te verkennen. Hiervoor zul je wel wat tijd moeten inplannen. Mijn advies is om de vesting te bekijken op een dag dat je niet hoeft te wandelen.

Aan mooie uitzichtpunten en grillige rotsformaties geen gebrek. Tot slot wil ik ook nog de Papststein benoemen. Aan het einde van Etappe 6 beklim je onder meer deze tafelberg vanwaar je enkele mooie panorama’s hebt.

Je hoeft niet de Malerweg te wandelen om te kunnen genieten van deze hotspots van de Sächsische Schweiz. Veel mensen kiezen ervoor om alleen deze locaties te bezoeken.

In principe kun je de Malerweg het gehele jaar lopen. De beste periode is wat mij betreft de lente of de herfst. Dit zijn namelijk de maanden waarin het niet heel druk is. Vooral in de herfst kan het hartstikke mooi zijn, wanneer de bossen geel, oranje, rood, bruin en groen kleuren. Houd er overigens rekening mee dat het weer gedurende de lente en herfst wisselvallig kan zijn. Zoals je aan mijn foto’s kunt zien hebben we niet veel zonnige dagen gehad. Gelukkig hebben we het wel voornamelijk droog kunnen houden. In de zomermaanden kan het soms extreem warm worden en ook behoorlijk druk, zeker bij de bekende hotspots. Wees voorzichtig in de wintermaanden wanneer er sneeuw en ijs ligt op de wandelwegen.

In de Sächsische Schweiz zijn er meer dan 70 accommodaties met het certificaat ‘Wanderfreudlich am Malerweg’. Deze accommodaties zijn ingesteld op de wandelaars waar je kunt overnachten, maar waar bijvoorbeeld ook lunchpakketten worden klaargemaakt, natte kleding kan worden gedroogd of het vervoer van bagage wordt geregeld. Het is aan te raden om zo min mogelijk bagage mee nemen tijdens je wandeling. Accommodaties kunnen je helpen om je bagage naar de volgende accommodaties te brengen, zodat je zonder zware bepakking een dag kunt gaan wandelen. Je kunt er ook voor kiezen om twee accommodaties te boeken die als uitvalsbasis dienen. Het voordeel is dat je je bagage niet dagelijks hoeft in te pakken en ook gewoon in je kamer kunt laten staan.

Wij sliepen eerst in Pirna bij het Pirn’scher Hof, direct gelegen aan de Markt. Vanuit hier konden we Etappe 1, 2, 7 en 8 wandelen. Daarna verhuisden we naar Krippen en hebben we overnacht bij de Hotel Garni Grundmühle. Vanuit dit dorpje hebben we de overige etappes gewandeld.

Op zoek naar andere hotels? Kijk hier voor alle hotels in de Sächsische Schweiz.

Met het openbaar vervoer kun je gemakkelijk naar het beginpunt en aan het einde weer terug naar je accommodatie. Hiervoor kun je gebruik maken van de bus, de trein, tram of het pondje. Kijk vooraf wel goed op de website van VVO wat de vertrektijden zijn zodat je je dag goed kunt inplannen. Op sommige etappes rijdt de bus slechts één keer per uur of vanaf de middag helemaal niet meer.

Wanneer je overnacht in één van de hotels in de Sächsische Schweiz krijg je een ‘Gästekarte’. Hiermee kun je gratis gebruik maken van het openbaar vervoer in de Sächsische Schweiz.

Een aantal jaar geleden wandelde ik al een klein gedeelte van de Malerweg tijdens mijn tour door het oosten van Saksen. Eigenlijk was dit voor mij de eerste echte kennismaking met de Sächsische Schweiz. Ondanks dat ik er al vaker ben geweest, kwam ik niet verder dan de Bastei. Het zorgde ervoor dat ik ook de rest van de Malerweg een keer wilde wandelen.

Tot op heden heb ik nog niet veel meerdaagse wandelroutes gelopen. Alleen in Patagonië wandelde ik de W-trek in vijf dagen, inmiddels kan ik de Malerweg toevoegen aan dit lijstje. Wat mij betreft is het een absolute aanrader voor iedere wandelliefhebber. De Malerweg behoort tot één van de mooiste wandelroutes die ik heb gelopen. Het landschap van de Sächsische Schweiz is fascinerend en gedurende de route kom je vrijwel langs alle hotspots van de regio. Je zou misschien verwachten dat je steeds door hetzelfde landschap loopt, maar toch is iedere etappe anders. Als ik echt een persoonlijke favoriete etappe moet benoemen kies ik voor Etappe 5. Het klimmen en klauteren vond ik tof en daarnaast werd ik echt even stil van het uitzicht op de Schrammsteine.

Disclaimer: Mijn wandeling is tot stand gekomen in samenwerking met Saksen Toerisme en Tourismusverband Sächsische Schweiz. Alles wat je leest is mijn persoonlijke mening/ervaring.