Tuz Gölü, het grote zoutmeer van Turkije

Tuz Gölü is Turks voor ‘zoutmeer’. Met een totale oppervlakte van ruim 1500 vierkante kilometer is dit zoutmeer het op één na grootste meer van Turkije. Tuz Gölü heeft een lengte van 80 kilometer en een breedte van 50 kilometer. Alleen Van Gölu (het Vanmeer) in het oosten van Turkije is nog groter. Tuz Gölü voorziet zo’n 70% van de zoutbehoefte van Turkije. Jaarlijks wordt er 100 tot 200 ton zout gewonnen. Met een zoutgehalte van ongeveer 32,4% is het bijna identiek aan de Dode Zee. Over het algemeen heeft het meer een witte kleur. Door wildgroei van een soort algen kan het soms voorkomen dat het water roze kleurt.

Maar het gaat al enkele jaren niet goed met dit zoutmeer. Sinds de eeuwwisseling krimpt het meer. Klimaatverandering en het watergebruik voor de landbouw spelen hierin een grote rol. Het meer is afhankelijk van regenwater, maar vooral in de zomermaanden kampt Turkije met een groot watertekort. Een groot deel van Tuz Gölü is hierdoor verdwenen. Dat is een gigantisch probleem voor de natuur. Het meer is namelijk een broedplaats voor verschillende vogelsoorten, waaronder flamingo’s. Door de extreme droogte sterven de flamingo’s in grote aantallen. Om het meer te beschermen willen sommige organisaties verbieden dat het water voor de landbouw wordt gebruikt zodat het meer weer kan volstromen.

Gelukkig zijn er dit jaar ook weer positieve berichten te vermelden. In 2024 zijn namelijk 4300 flamingokuikens geboren.

Tuz Gölü is prachtig en zeer fotogeniek. Trek de juiste schoenen aan en maak een wandeling door het water of, als het water is verdampt, over de uitgestrekte zoutvlakte. Het maakt niet uit wanneer je hier bent, het landschap is altijd surrealistisch. Neem dus zeker je camera mee, want je kunt hier uren fotograferen. Het meer is een belangrijk rustpunt voor verschillende trekvogels. Wie weet kun je hier flamingo’s, ooievaars, reigers en andere vogelsoorten spotten. Ben je bij de officiële ingang, dan kun je hier iets eten en drinken in het restaurant. Ook zijn er een aantal winkeltjes waar je allerlei producten kunt kopen met mineralen uit het meer. Ze zeggen dat het meer 22 soorten mineralen bevat die goed zijn voor de huid.

Hoewel ik heb gelezen dat je ook op andere plekken het meer kan bezoeken, vraag ik me af of dit de bedoeling is. Wel kan het zijn dat het meer op andere plekken anders kleurt. Enkele websites schrijven dat je over de dam kunt rijden die dwars door het meer loopt. Wellicht was dit ooit mogelijk, maar tegenwoordig staan er slagbomen omdat dit het terrein is van het zoutmijnbedrijf. Bespaar je dus de moeite om hierheen te rijden.

Als ik aan zoutmeren denk, dan gaan mijn eerste gedachten uit naar Salar de Uyuni in Bolivia. Je kent ze wellicht wel, die prachtige foto’s met de weerspiegeling in het water. In 2016 bracht ik een bezoek aan dit zoutmeer en dat heeft indruk gemaakt. Niet alleen de oneindige zoutvlakte was indrukwekkend om te zien, maar ook de gehele omgeving rondom dit zoutmeer. Tijdens onze reis in Bolivia lag er helaas geen laagje water op de gigantische vlakte. Neemt niet weg dat het nog altijd zeer spectaculair was om over deze gigantische zoutvlakte te wandelen. Persoonlijk vond ik Laguna Verde en vooral Laguna Colorada nog indrukwekkender vanwege de prachtige kleuren en de aanwezigheid van grote kolonies flamingo’s. Het water van Laguna Verde heeft een turquoise kleur, Laguna Colorada een felrode kleur. Ik had natuurlijk gehoopt dat Tuz Gölü bij ons bezoek roze zou kleuren. Dat was helaas niet het geval.

Is een bezoek aan Tuz Gölü de moeite waard? Ik zeg van wel. Tuz Gölü is voor veel mensen nog volledig onbekend. Druk is het hier dan ook niet en daardoor kun je dit meer een hidden gem noemen. Ook al kleurde het water niet roze, ik vond het zoutmeer uiterst fotogeniek. Alleen al bij de officiële ingang heb ik zo’n 2,5 uur besteed. Flamingo’s heb ik jammer genoeg niet gezien, wel talloze ooievaars rondom het meer.

Je kunt Tuz Gölü het gehele jaar bezoeken. Houd er alleen rekening mee dat de kans groot is dat het water op veel plekken volledig is verdampt in de zomermaanden. Het meer is over het algemeen al zeer ondiep, maar tijdens de warme zomermaanden verdampt vrijwel al het water waardoor er alleen een gigantische zoutvlakte overblijft. In het voorjaar heeft het meer de hoogste waterstanden. Dit zorgt voor fotogenieke spiegeleffecten. Als het water in de zomermaanden verdampt is, ontstaan er weer verschillende landschappen die ook weer de moeite waard zijn om te bekijken. De mooiste foto’s maak je bij zonsopkomst en zonsondergang. Zeker wanneer het zonlicht weerkaatst op het zout of het water. Wij bezochten Tuz Gölü midden mei en waren er in de vroege ochtend. Tegen het begin van de middag arriveerden de eerste bussen met toeristen, maar heel druk vond ik het niet.

Tuz Gölü ligt ten zuiden van Ankara. Vanuit de hoofdstad van Turkije is het ongeveer 1,5 uur rijden naar het zoutmeer. Hoewel Ankara echt een bezoek waard is, begrijp ik dat dit niet de meest toeristische bestemming in Turkije is. Dat is Cappadocië natuurlijk wel. Tuz Gölü ligt nog een stuk ten westen van Cappadocië, maar vanuit deze regio worden er georganiseerde dagtrips naar het zoutmeer aangeboden. Het is ook mogelijk om met het openbaar vervoer naar het zoutmeer te gaan. Vanuit Ankara en Aksaray kun je de bus nemen. Heb je een huurauto tot je beschikking? Dan raad ik altijd aan om zelf hierheen te rijden zodat je zelf kunt bepalen hoe lang je blijft. Daarnaast kun je ook nog een stuk rondom het meer rijden om te kijken of je ergens flamingo’s kunt zien. Vanuit Göreme is het ongeveer 2 uur rijden naar Tuz Gölü.

Tuz Gölü is gigantisch groot. De officiële ingang is ten noordoosten van het meer. Hier is een grote parkeerplaats met enkele overdekte winkeltjes en een café.