Majestueuze bergen vormen het decor van dit prachtige landschap. Op de achtergrond hoor je continu talloze bellen rinkelen van de koeien die in de Alpenweiden vredig grazen. Niet alleen ben je continu om je heen aan het kijken vanwege al het pracht en praal, je hoopt ook marmotten te zien. Horen doe je ze sowieso. Af en toe is het even bikkelen, zeker als je een steile weg op moet. Maar zodra je boven bent, wordt je beloond met de mooiste uitzichten. Kristalheldere meertjes, diepe kloven en watervallen. In het hart van Zwitserland maakte ik kennis met een van de nieuwe langeafstandswandelingen: de Tell-Trail.
Tell Trail, de langeafstandswandeling rond Luzern
De Tell-Trail is een nieuwe langeafstandswandeling door de regio Luzern en de Vierwaldstättersee, gelegen in het hart van Zwitserland. In acht verschillende etappes wandel je langs bergmeren, historische dorpjes, beroemde steden en de Big 6 van de Uri-Alpen: Stoos, Rigi, Pilatus, Stanserhorn, Titlis en Brienzer Rothorn. Stap in de voetsporen van vrijheidsstrijder Wilhelm Tell. Ontdek het prachtige landschap van de Zwitserse Alpen en de mythes van Tell.
Wie was Wilhelm Tell?
De Tell-Trail is vernoemd naar de Wilhelm Tell, een legendarische vrijheidsstrijder die rond de 14e eeuw zou hebben geleefd in Zwitserland. Rond deze periode probeerden de Habsburgers de macht te krijgen over Zwitsers grondgebied. De Oostenrijker Albrecht Gessler werd de landvoogd van de regio Schwyz. Hij had nogal gekke ideeën. Zo liet hij zijn hoed ophangen op het dorpsplein van Altdorf en beval iedereen dat ze moesten knielen voor zijn hoed. Wilhelm Tell weigerde dit te doen. Omdat hij weigerde, werd hij gedwongen om met een kruisboog een appel van het hoofd van zijn zoon te schieten. Dit zou zijn gelukt, maar Tell werd alsnog gevangengenomen. Tell wist te ontsnappen en zou Gessler hebben gedood met een pijl uit zijn kruisboog. Zo maakte hij de weg vrij voor de opstand tegen de Habsburgers en de oprichting van de Zwitserse Confederatie. Natuurlijk is dit verhaal een legende. Het is zelfs de vraag of Wilhelm Tell daadwerkelijk heeft geleefd, want er is geen enkel bewijs dat Tell heeft bestaan. Het verhaal van Tell werd bekend door het toneelstuk van Friedrich Schiller uit 1804. Net als Robin Hood werd het verhaal ook meerdere malen verfilmd. Op het dorpsplein van Altdorf staat een standbeeld van Wilhelm Tell.
Etappes van de Tell-Trail
De Tell-Trail loopt van Altdorf tot Sörenberg en wordt verdeeld in acht etappes. Dit is een overzicht van de verschillende etappes.
- Etappe 1: Altdorf – Muotatal (22 kilometer, gemiddeld)
- Etappe 2: Muotatal – Brunnen (28 kilometer, gemiddeld)
- Etappe 3: Brunnen – Rigi Kaltbad (38 kilometer, gemiddeld)
- Etappe 4: Luzern – Stans (27 kilometer, zwaar)
- Etappe 5: Stans – Engelberg (28 kilometer, zwaar)
- Etappe 6: Engelberg – Älggialp (26 kilometer, zwaar)
- Etappe 7: Älggialp – Lungern (18 kilometer, gemiddeld)
- Etappe 8: Lungern – Sörenberg (21 kilometer, gemiddeld)
De volledige route en de GPX bestanden kun je vinden op de website van Luzern.
Wat is het niveau van de Tell-Trail?
De Tell-Trail wordt als een uitdagende wandelroute omschreven. In totaal leg je zo’n 156 kilometer af en maak je 7126 hoogtemeters. Goed om te weten, je legt niet alle kilometers te voet af. Af en toe neem je de kabelbaan, trein of boot. Gemiddeld moet je rekening houden dat je per etappe zo’n 15 tot 20 kilometer aan het wandelen bent en hier zo’n 5 tot 7 uur over doet. Eenvoudige paden door de alpenweiden wisselen af met pittige beklimmingen, steile afdalingen en smalle paden langs bergwanden. Soms heb je ladders en touwen nodig om verder te kunnen. Een goede wandelconditie is vereist en je moet vooral geen hoogtevrees hebben. Goede wandeluitrusting is vereist en zorg ervoor dat je altijd goed voorbereid bent. Je wandelt in de bergen waar het weer snel kan omslaan.
Mijn ervaring
Zelf heb ik niet alle etappes van de Tell-Trail gelopen. Ik kan daarom geen volledig beeld geven van de wandeling. Wel kan ik mijn ervaringen delen van de twee etappes die ik heb gewandeld.
Etappe 1 – Van Altdorf naar Muotatal
Vanuit Luzern pakken we de bus (lijn 493) naar Altdorf. Hier stappen we over op een andere bus (lijn 403) naar Bürglen, het startpunt van onze wandeling. Allereerst nemen we de kabelbaan omhoog. Een rood gondeltje staat hier te wachten, maar we moeten eerst even bellen naar het station naar het station Eierschwand. We mogen gaan zitten en na enkele minuten gaat de gondel omhoog. Bij Eierschwand moeten we betalen. Heb je de Tell-Pass, dan is dit gratis. Hierna stappen we in een ander gondeltje en gaan we naar het station Ruogig. Vanaf hier gaan we echt starten aan de wandeling.
Het is een fantastische dag. De zon schijnt en we hebben een strakblauwe hemel. De bergen zijn bedekt met groen waar de koeien heerlijk kunnen grazen. Dit belooft direct een mooie etappe te worden. Langs de trail worden bij de houten huisjes lokale producten aangeboden zoals kaas, jam of vers fruit. Je kunt het geld in een kluisje stoppen en de producten pakken. Het gerinkel van de bellen klinkt overal en non-stop en op den duur komen we de koeien zelfs tegen midden op het pad. Niet alleen koeien horen we continu, ook de marmotten zijn geregeld te horen. Het is alleen niet gemakkelijk om ze daadwerkelijk te spotten. Op een flinke afstand zien we onze eerste marmotten.
Na een rustig begin beginnen we aan een flinke beklimming. Al snel staat het zweet me op de rug. Gelukkig is het geen straf om af en toe even een pauze te nemen en te genieten van de omgeving waarin we nu wandelen. Met zicht op de flinke rotspartijen en de groene vallei krijgen we nieuwe energie. Eenmaal op de top hebben we een kleine pauze verdient. Als we aan onze afdaling beginnen, merken we dat de route nog niet erg goed aangegeven staat. Dankzij de GPS van mijn horloge weten we het juiste pad te vinden, al is de route af en toe behoorlijk verwarrend. Als we een lunchpauze willen inplannen, schiet er direct naast ons een marmot weg. Wanneer we de omgeving goed bekijken zien we er meer en besluiten we langs de weg te pauzeren. Terwijl we onze broodjes eten zijn de marmotten zeer waakzaam en staan ze op hun achterpoten te roepen dat er gevaar op de loer ligt.
We laten de marmotten met rust en wandelen de Chinzer- en Hürital in. Een vallei omringd door hoge rotspartijen, watervallen en talloze koeien die je van verre al hoort. Nu we de beklimming achter de rug hebben is het vooral afdalen. Dit lijkt overigens een stuk makkelijker dan dat het daadwerkelijk is. Met name de laatste 3 kilometer van de trail is behoorlijk steil en het is goed oppassen dat je niet uitglijdt. Als we eenmaal Muotatal bereiken zijn we op het eindpunt van Etappe 1.
Voor ons is Muotatal overigens nog niet het eindpunt van de dag. Met de bus rijden we naar de kabelbaan van Stoos. Deze bijzondere kabelbaan werd in 2017 geopend en staat bekend als de steilste kabelbaan ter wereld. De hellingsgraad is maar liefst 110% en het ziet er van een afstand spectaculair uit. We denken slim door het voorste wagentje te pakken, maar uiteindelijk blijkt dat we hier helemaal niets zien. Je kunt het beste de achterste wagon pakken voor het beste zicht. Eenmaal boven zullen we overnachten bij Stoos Lodge, een innovatief design hotel met moderne kamers. Hier krijg je alles wat je wil en betaal je alleen voor wat je daadwerkelijk nodig hebt. Wil je extra services bijboeken, zoals kamerreiniging, fitness of kinderopvang? Dan kun je deze individueel bijboeken.
Etappe 3 – Brunnen naar Rigi Kaltbad
De volgende dag maken we ons op voor de volgende etappe van de Tell-Trail. In Brunnen zullen we beginnen aan Etappe 3. Om in Brunnen te komen, nemen we opnieuw de Stoos kabelbaan om beneden te komen. We hebben geleerd van een dag eerder en nemen nu wel de voorste wagon zodat we ditmaal wel een geweldig zicht hebben. Daarna nemen we de bus naar Brunnen. Vanaf het station wandelen we naar de Luftseilbahn Brunnen-Urmiberg. Ook hier moeten we boven weer betalen, maar met de Tell-Pass is dit ritje gratis. Vergeet niet om even te genieten van het uitzicht op de Vierwaldstättersee voordat je daadwerkelijk begint met wandelen.
Nadat we even hebben genoten van het uitzicht, volgt direct een eerste beklimming. Hoe hoger we komen, hoe beter het zicht wordt op de Lauerzersee en af en toe hebben we nog een glimp op de Vierwaldstättersee. Na de beklimming volgt een korte afdaling. De dag begonnen we nog met regen, maar inmiddels breekt de zon door en kleurt het landschap weer een stuk mooier. Voordat we beginnen aan onze tweede beklimming maken we nog een korte pauze.
Bij de Gätterlipass moeten we in 3 kilometer ongeveer 400 meter bergop. Het is een flinke beklimming, maar wederom kunnen we tussendoor genieten van spectaculaire uitzichten. Om af en toe ook even te lachen, vermaken we ons met de kapsels van de koeien die ons vragen aanstaren. Eenmaal boven zoeken we een bankje om te lunchen en weer op kracht te komen.
Het volgende deel van de route is een stuk eenvoudiger te wandelen. We hoeven niet meer te klimmen en komen eigenlijk de eerste andere wandelaars tegemoet. Tot dusverre waanden we ons helemaal alleen op deze trail. Hoewel het laatste deel naar Rigi Kaltbad redelijk eenvoudig is, besluiten we om een deel van de trail af te snijden zodat we eerlijk bij de kabelbaan in Rigi Kaltbad arriveren. Met de kabelbaan dalen we af naar het dorpje Weggis waar we zullen overnachten in het Hotel Beau Rivage.
De afgelopen dagen hebben we flink wat kilometers gemaakt. Niet alleen de twee etappes van de Tell-Trail, in het Saastal hebben we ook al drie dagen gewandeld. Aangezien we ook in Liechtenstein nog zullen gaan wandelen, is het even fijn om te relaxen bij ons hotel. Het hotel heeft een zwembad en een jacuzzi en dit is voor ons de ideale manier om onze dag af te sluiten.
Praktische tips
- Met de Tell-Pass kun je gebruik maken van het openbaar vervoer in Centraal-Zwitserland. Zo kun je onbeperkt met de trein, bus, boot en de verschillende kabelbanen. Let op: je kunt de Swiss Travel Pass niet gebruiken bij sommige kabelbanen.
- De kabelbaan in Altdorf kostte 14 CFF per persoon en de kabelbaan in Brunnen kostte 13 CHF per persoon (prijzen in de zomer 2024)
- Zorg ervoor dat je cash geld bij hebt, bijvoorbeeld als je voor de kabelbanen moet betalen.
- Ik vond dat de trail niet goed wordt aangegeven. De Tell-Trail heeft geen eigen bewegwijzering wat het lastig maakt om op borden af te gaan. Een GPS track is daarom aan te raden. Ik gebruik hiervoor de Garmin Fenix 6X, maar je kunt de route ook op je telefoon opslaan.
- In Luzern hebben we overnacht bij Drei Könige. Hier konden we onze bagage laten staan en met een backpack de Tell-Trail wandelen.
- Neem voldoende kleding mee en draag laagjes. Het weer kan snel veranderen in de bergen. Maar zorg ervoor dat je tas zo licht mogelijk blijft.
- Neem voldoende water, eten, een pet en zonnecrème mee.
Disclaimer: Mijn reis is tot stand gekomen in samenwerking met Switzerland Tourism en Luzern Tourismus. Alles wat je leest is mijn persoonlijke mening/ervaring.
Ik ben niet op zoek naar de toeristische hotspots die iedereen kent. Liever ga ik op zoek naar de hidden gems. Ik neem graag de tijd om een stad of regio goed te ontdekken en duik graag even de natuur in. Ooit begonnen met het bouwen van een website waar ik schreef over mijn reizen. Zo is Reizen & Reistips ontstaan. In 2024 de ultieme beloning voor mijn werk gekregen met de Golden Pen Award!
Het onderhouden van Reizen & Reistips kost tijd en geld. Vinden jullie mijn verhalen leuk en willen blijven genieten van mijn reisavonturen? Dan kunnen jullie mij steunen door op deze site tours of accommodaties te boeken. Ook kunnen jullie mij een kleine gift sturen via Buy me a Coffee (of een biertje). Alvast bedankt!