Ik lees niet veel boeken en neem ook niet de tijd om te lezen. Toch neem ik op vakantie vrijwel altijd een boek mee. Een biografie van een bekende voetballer of een boek met interessante reisverhalen. Sovjetistan wekte mijn interesse en ik begon vorig jaar met goede moed aan het boek tijdens mijn trip naar Madeira.
Fatland neemt me tijdens het lezen van het boek mee naar Centraal-Azië. Het boek begint al direct met ‘Door to Hell’, de locatie die ik dolgraag eens zou willen bezoeken. Ik werd direct meegesleurd in het verhaal en probeerde me de locaties die ze bezoekt voor te stellen. De hypermoderne steden, de bergachtige landschappen waar families nog op traditionele manier leven, het vrijwel opgedroogde Aralmeer en de stoffige dorpjes waar de tijd al jaren lijkt stil te staan. Tijdens het lezen zocht ik op mijn mobiel vaak de locaties nog eens op om een nog betere voorstelling te krijgen.
Geschiedenis, politiek en vreemde tradities
Het boek gaat niet alleen maar over haar reis. In veel hoofdstukken schrijft Fatland lange verhalen over de geschiedenis en de politieke zijdes van de vijf landen. Deze hoofdstukken geven misschien een beter beeld over het politieke achtergrond van de landen, maar naar mijn mening worden deze verhalen te uitgebreid omschreven. Aan de andere kant is het wel interessante en waardevolle informatie waarom een land gevormd is zoals deze nu is.
Ik weet niet of Fatland de intentie had om de donkere zijde van de landen te belichten. De meeste hoofdstukken zijn redelijk negatief. Natuurlijk hebben deze landen hun donkere kanten. Oezbekistan en Turkmenistan behoren namelijk tot de meest autoritaire en corrupte landen ter wereld. De meeste presidenten zijn oud en zijn nog aangesteld door Gorbatsjov. Ze proberen de dictatuur intact te houden, verheerlijken zichzelf en stellen de vreemdste regels op.
In Turkmenistan mag alleen gebeden worden in officiële moskeeën. In Tadzjikistan zijn er strikte regels om de lengte van de baar van de mannen. Vrouwen die in Oezbekistan de nikab dragen worden gearresteerd. Mensen hebben geen vrijheid om te zeggen wat ze denken en toeristen en journalisten worden niet bepaald met open armen ontvangen. Ondanks de financiële malaise waarin de landen zich bevinden, wordt er volop geld gespendeerd aan zinloze zaken. Hypermoderne steden met de duurste hotels waar nauwelijks een toerist te vinden is. De grootste vlaggenmast bouwen om hun macht te laten zien. Dit terwijl de meeste mensen onder de armoedegrens leven. Fatland schrijft over bruidsroof tradities, adelaarsjachten, schending van mensenrechten, corruptie, het machtsvertoon van de hogere mensen en de politieke achtergronden.
Maar is het gehele boek negatief? Nee. Fatland ontmoet namelijk ook mensen die blij zijn met hun leven en zelfs met hun president. De inwoners van Centraal-Azië hebben een totaal ander leven als wij West-Europeanen. Ze hebben een andere denkwijze en zijn een totaal ander leven gewend in totale isolatie. Wij Europeanen leven met meer luxueuze standaarden, maar dat wil niet zeggen dat mensen die minder hebben een slechter leven lijden. Zo lees ik veelvuldig over de enorme gastvrijheid van de mensen die Fatland uitnodigen om een bruiloft mee te vieren. De mooie kanten, zoals de gastvrijheid van de bevolking, had iets meer aandacht aan mogen geschonken.
Andere verwachtingen
Ik had gehoopt dat het boek me iets meer zou vertellen over de Stannen. De mooie plekjes die de doorgewinterde avonturier zeker zou moeten zien. Er wordt wel over deze bestemmingen geschreven, maar in mijn ogen te weinig om een goed beeld te krijgen. Het museum dat gelegen is midden in de woestijn met de mooiste kunst van het Midden-Oosten. De Duisters die zich hebben gevestigd in Rot-Front in Kirgizstan. Het vrijwel verdwenen Aralmeer. Misschien had ik meer over dit soort locaties willen lezen, maar natuurlijk dit boek is geen reisgids.
Neemt niet weg dat het een interessant boek is. Als journaliste heeft Fatland het voor elkaar gekregen om mensen te spreken of op locaties te komen waar de gemiddelde reiziger nooit zou komen. Met alle informatie die ik heb kunnen lezen in het boek ben ik nog meer geïnteresseerd geraakt in deze landen. Wie deze landen ook op zijn/haar bucketlist heeft staan kan ik zeker aanraden om het boek eens door te lezen.
Zou jij Sovjetistan ook willen lezen. Bestel het boek op bol.com.
