Schloss Colditz bezoeken met de HistoPad

Schloss Colditz werd in de 11e eeuw gebouwd. De toenmalige Keizer van het Heilige Roomse Rijk, Keizer Hendrik III, gaf toestemming om een kasteel te bouwen op een rots in Colditz. Rond het jaar 1200 was de bouw van het kasteel gereed en ontstond er een stad rondom het kasteel. Het kasteel werd gebruikt als uitkijkpost voor de Duitse keizers. In 1430 vielen de Hussieten Colditz aan en staken ze de stad en het kasteel in brand. Na de wederopbouw werd het kasteel gebruikt als jachthuis en als residentie voor de Saksische adel. In de 18e eeuw kreeg het kasteel een totaal andere functie. Het kasteel werd een werkhuis voor bedelaars en landlopers. Ze konden hier werken en kregen te eten. Ook zieken en criminelen waren welkom. Later werden geesteszieken hier gehuisvest en geïsoleerd. Tijdens de jaren 1938 en 1939 stierven hier 84 patiënten vanwege een ‘speciaal dieet’ waarbij de mensen maandenlang verhongerden.

Schloss Colditz in de Tweede Wereldoorlog

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog werd Schloss Colditz omgebouwd tot een gevangenis. Omdat het kasteel hoog op een rots staat, dacht de Duitse regering dat dit een ideale locatie zou zijn voor een streng beveiligde gevangenis. Schloss Colditz werd omgedoopt tot het krijgsgevangenkamp Oflag IV C. Dit kamp was speciaal bedoeld voor geallieerde officieren die al eerder ontstappingspogingen hadden ondernomen uit andere gevangenissen. Men dacht immers dat ontsnappen uit het kasteel onmogelijk zou zijn. De eerste gevangenen waren Poolse officieren. Later volgden officieren uit Groot-Brittannië, Frankrijk, Nederland, België en Joegoslavië. De krijgsgevangenen waren vrijwel dagelijks bezig met het plannen van een ontsnappingspoging. Daarbij kwamen ingenieuze methoden voorbij zoals het graven van tunnels, verkleedpartijtjes en zelfs het bouwen van een zweefvliegtuig. Er werden meer dan 300 pogingen gedaan om te ontsnappen. Ondanks dat het kasteel de reputatie had dat ontsnappen onmogelijk zou zijn, waren uiteindelijk 31 pogingen wel succesvol. Daarvan waren er zes Nederlands.

Na de oorlog

Vanaf 1946 huisvestte Schloss Colditz een ziekenhuis. De eerste patiënten waren de voormalig krijgsgevangenen van het krijgsgevangenkamp. Tijdens de DDR-periode werd het kasteel gebruikt als psychiatrische inrichting. Omdat er in de DDR weinig aandacht en budget werd uitgegeven aan historische gebouwen, had het kasteel te maken met achterstallig onderhoud en verwaarlozing. Het kasteel was tijdens deze periode geen toeristische trekpleister, maar uit Stasi-documenten bleek dat er toch jaarlijks zo’n 50 tot 100 Britten naar het kasteel reisden via reisbureaus in de DDR. Doordat de DDR geen budget had, is de oorspronkelijke structuur van het kasteel behouden en is er niets gesloopt of herbouwd. Pas na de val van de Muur werd het kasteel gezien als een historisch belangrijk gebouw. De psychiatrische inrichting werd gesloten en restauratiewerkzaamheden begonnen. Uiteindelijk kreeg Schloss Colditz de status van cultureel erfgoed en werd het omgevormd tot een museum en jeugdherberg.

Tegenwoordig doet Schloss Colditz dienst als museum. Je komt hier meer te weten over de geschiedenis van het kasteel van de middeleeuwen tot de moderne tijd, maar de focus ligt vooral op de periode tijdens de Tweede Wereldoorlog en de ontsnappingsverhalen. Iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog raad ik aan om een bezoek te brengen aan dit museum. Bekijk de uitgebreide tentoonstellingen over het krijgsgevangenkamp en ontdek de bizarre ontsnappingsplannen van de gevangenen en de rol van de bewakers. De collectie bevat onder meer zelfgemaakte gereedschappen, kaarten, vermommingen en een replica van het beroemde zweefvliegtuig (de Colditz Glider) dat de gevangenen in het kasteel hebben gebouwd.

HistoPad, een speurtocht met een interactieve tablet

Een rondleiding door Schloss Colditz is interessant, maar de HistoPad voegt een totaal nieuwe dimensie toe aan je bezoek. De HistoPad is een tablet die je tijdens je bezoek kan gebruiken om het kasteel op een totaal andere manier te ontdekken. Dankzij interactieve functies komt de geschiedenis van het kasteel tot leven en word je onderdeel van de geschiedenis. Het is mogelijk om door de tijd te reizen en te zien hoe het kasteel in verschillende periodes eruit zag. Door Augmented Reality kun je zien hoe verschillende ruimtes in het kasteel er vroeger uit hebben gezien. Je ziet delen van het kasteel die niet toegankelijk zijn voor bezoekers of in de loop der jaren verloren zijn gegaan , zoals verborgen kamers en gangen. Het hoogtepunt van de HistoPad zijn de beroemde ontsnappingsverhalen. Aan de hand van video, audio en animaties kun je zien hoe de gevangenen hebben geprobeerd om te ontsnappen. Met de HistoPad in je handen ga je ook op zoek naar verborgen voorwerpen. Zorg ervoor dat je ze allemaal verzamelt om zelf te ontsnappen uit het kasteel. Ik vind de HistoPad een enorme toevoeging om een rondleiding door het kasteel nog spannender en interessanter te maken. Met de HistoPad wordt informatie op een leuke manier verteld en zullen bezoekers nog langer in het museum blijven.

Hij schreef tien jaar na zijn ontsnapping het boek The Colditz Story. Het boek beschrijft het leven in het kamp, de strenge bewaking en de ontsnappingspogingen van de gevangenen. Het boek werd verfilmd in 1955. The Colditz Story is een klassieke oorlogsfilm die de sfeer van het kasteel goed weergeeft. In de jaren ‘70 maakte de BBC een dramaserie over Schloss Colditz. De serie werd een grote hit in Groot-Brittannië en wordt nog altijd gezien als een klassieker. In 2005 kwam een nieuwe oorlogsfilm uit over Colditz, met Damian Lewis in de hoofdrol.