Wandelen in Overijssel: Rollende heuvels, Sallandse Heuvelrug

Het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug ligt in Overijssel tussen Holten en Nijverdal. Het gebied bestaat uit bos en heuvelachtige heidevelden. Niet alleen in Limburg zijn er heuvels te vinden, ook op de Sallandse Heuvelrug golft het landschap. De hoogste ‘bergen’ die je hier kunt vinden zijn 76 meter hoog. Dit landschap is gevormd door enorme gletsjers in de voorlaatste ijstijd. Een enorme landijsgletsjer uit Scandinavië kwam hier tot stilstand. De bevroren ondergrond werd door de druk van het ijs gebroken en schuin gesteld. Zo ontstonden hoogten die stuwwallen genoemd worden. Het smeltwater van het ijs en de sneeuw heeft het landschap verdere vorm gegeven. De Sallandse Heuvelrug is een vogelparadijs met 75 verschillende vogelsoorten. Hier is het enige leefgebied van het korhoen in Nederland. Dit dier is behoorlijk schuw, dus je hebt een klein beetje geluk nodig om het korhoen te spotten. Het grootste zoogdier van het gebied is de ree. Verder leven er onder meer dassen, vossen, steenmarters en verschillende reptielen en amfibieën.

Op de Sallandse Heuvelrug kun je verschillende routes wandelen. In de Kampioen van de ANWB van de maand april zag ik de route Rollende Heuvels. Dit leek mij een mooie route om de ontdekken. Terwijl mijn auto gerepareerd wordt in de garage krijg ik een leenauto mee zodat ik dit gebied kan verkennen. Ik parkeer mijn auto op de parkeerplaats bij het Buitencentrum. Vanaf hier wandel ik direct de bossen in. Het eerste gedeelte is leuk voor kinderen, want dit is het speelbos. Hier zijn allerlei figuren van dieren uit hout gezaagd die de kinderen de weg wijzen naar speelobjecten en speeltoestellen. In het Buitencentrum kun je een boekje kopen met opdrachten voor de kids.

Nadat ik het Speelbos achter me heb gelaten arriveer ik al snel bij de schaapskooi Twilhaar. De heide wordt begraasd door schapen en wordt bewaakt door Pyrenese berghonden. In december is de wolf gesignaleerd op de Sallandse hei, maar als het aan de boswachter ligt is dit roofdier gewoon welkom. Vanwege corona is de schaapskooi echter afgezet en kan ik alleen een glimp opvangen van de schapen. Iets verderop is een open plek in het bos. Hier ligt het Rijkswerkkamp Twilhaar. Tussen 1940 en 1942 was dit een arbeidsproject voor werklozen mannen. Vanaf 1942 werd het een Joods werkkamp. Joodse mannen werden vanuit hier gedeporteerd naar de vernietigingskampen. Slechts één persoon wist te overleven. Ter herinnering aan alle slachtoffer staan grote ingelijst foto’s in de het gras. Een plek om stil van te worden.

Vanaf 1942 was het Rijkswerkkamp Twilhaar korte tijd een Joods Werkkamp. In het gras staan twee grote foto’s ter herinnering aan alle slachtoffers.

Iets verderop ga ik de hei op. Het eerste gedeelte van de hei moet nog herstellen van een reddingsactie waarbij de vervuilde bovenste bodemlaag is afgeplagd, bomen zijn gekapt en kalk is gestrooid. Zo hoopt men dat de hei hier kan herstellen. Hier zie ik gelukkig een kudde schapen grazen. Ik kon ze bij de schaapskooi niet goed zien, maar heb even later dus toch nog geluk. Dan wordt het tijd om de Haarlerberg te ‘beklimmen’, want deze heuvel is 63,2 meter hoog. Voor Nederlandse begrippen een flinke klim. Eenmaal boven word ik getrakteerd op een fraai uitzicht over het glooiende landschap. Bossen, heidevelden en her en der een boom.

De Haarlerberg is 63,2 meter hoog, de Kleine Koningsbelt 72,5 meter hoog. Voor Nederlandse begrippen een flinke ‘berg’.

Donkere wolken pakken zich samen boven me en binnen een mum van tijd vallen de eerste regendruppels naar beneden. Binnen mum van tijd begint het flink te gieten en ben ik drijfnat. Een plek om te schuilen is er niet op de heide, dus ik berg mijn cameraspullen op en wandel gewoon verder. De regen valt op het moment dat ik over een fietspad wandel. Het minst mooie stuk van de wandeling tot dusverre. Wanneer ik het fietspad weer verlaat begint het zonnetje weer te schijnen, al hoor ik in de verte het gerommel van naderend onweer. Ik ben nu bij de Sprengenberg, maar ik kan dit gebied niet betreden. Van 15 maart tot 15 juli is de route afgesloten zodat vogels in alle rust hier kunnen broeden. Met dit gedeelte erbij zou de wandeling 5 kilometer langer zijn. Ik trotseer een tweede bui en arriveer daarna bij de Wolfsslenk en Rietslenk.

Voor even is het weer droog en ook de zon laat zich kortstondig nog even zien. Een derde flinke bui is echter in aantocht en deze zal een stuk langer duren. Ik wandel dus in een iets sneller tempo verder. Het gedeelte tussen de Wolfsslenk en Rietslenk is prachtig. Hier wandel ik tussen oude jeneverbesstruiken en eiken. Ook kan ik genieten van twee fraaie uitzichtpunten. Het laatste gedeelte van de wandeling brengt me weer door de bossen naar de parkeerplaats. Onderweg wandel ik langs een reconstructie van de V1 (Vergeltungswaffe Eins) lanceerplaats. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd exact op deze plek door de Duitsers een onbemand vliegtuigje gelanceerd in de richting van Antwerpen. Via een soort katapultinstallatie werden de vliegtuigjes gelanceerd en konden ze een snelheid van 600 km/h bereiken waardoor ze binnen 20 minuten in Antwerpen konden zijn. Vanaf deze locatie werden zo’n 400 V1’s richting Antwerpen gelanceerd. De Duitsers bliezen de baan bij hun vertrek op. Op het moment dat ik de auto bereik breekt de hemel open. Ik trek snel nog wat droge kleding aan en rijd terug naar de garage om mijn auto op te pikken.

De storing bij mijn auto is verholpen, maar twee dagen later verschijnt de storing opnieuw. Moet ik binnenkort weer naar Nijverdal? Indien dit het geval is, zou ik graag meer willen zien van het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug. Mijn wandeling was een mooie kennismaking met het heuvelachtige landschap. Wie weet heb ik de volgende keer ook iets meer geluk met het weer.