Mijn korte reis door Bosnië & Herzegovina

Tijdens de oorlogsperiode in de jaren ‘90 werd er in Sarajevo hevig gevochten. De stad werd volledig omsingeld door Servische troepen. Vanuit de bergen namen ze de stad continu onder vuur, dat kwetsbaar gelegen is tussen de bergen. In totaal duurde de belegering van Sarajevo 3 jaar en 9 maanden. 8000 soldaten en 12.000 burgers kwamen om. De stad lag volledig in puin. Het verleden spookt nog altijd rond in Sarajevo, want als je goed kijkt zie je nog heel veel kogelgaten in de gevels van de huizen en kun je op straat her en der de ‘Rozen van Sarajevo’ (kunstwerken van dodelijke mortierinslagen) zien. Er is met man en macht gewerkt aan het herstel van de stad en dat is goed gelukt. Als je niet beter zou weten, zou je denken dat hier nooit iets is gebeurd.

In het oude centrum waan ik mezelf in een Turkije. En dat is niet geheel verwonderlijk, want Sarajevo heeft een rijke Ottomaanse geschiedenis en veel invloeden zijn tot vandaag de dag zichtbaar. Turkse bazaars, moskeeën en van die mooie straatjes waar je heerlijk kunt slenteren. Kleine winkeltjes en restaurants met terrasjes lopen door elkaar heen, maar ook normale winkels waar de lokale bevolking kun boodschappen kunnen doen.

In de jaren ’90 werd er tijdens de Joegoslavische Oorlog hevig gevochten in Sarajevo. De stad lag volledig in puin en er kwamen duizenden mensen om.

Er zijn veel bijzondere bezienswaardigheden te vinden in Sarajevo. Één hiervan is zonder twijfel de Latin Bridge. Prins Franz Ferdinand van Oostenrijk werd op deze brug vermoord. Het betekende het begin van de Eerste Wereldoorlog. Wist jij dat al? Een klein herdenkingsplaat is de enige herinnering aan deze gebeurtenis. Hoog boven de bergen vind je een andere bijzondere bezienswaardigheden, de verlaten bobsleebaan. In 1984 vonden de Olympische Winterspelen plaats in Sarajevo. Zoals zo vaak met de Winterspelen werden de voorzieningen nadien niet meer gebruikt en neemt de natuur de plek over. Met de kabelbaan bezoeken we de bobsleebaan waar je een groot deel overheen kunt wandelen.

De dood van Franz Ferdinand op de Latin Bridge was het startsein voor de Eerste Wereldoorlog.

Maar natuurlijk herinneren veel locaties in de stad aan de oorlog uit de jaren ‘90. Indrukwekkend is bijvoorbeeld het museum Gallery 11/07/95 waar je meer te weten kunt komen over de val van Srebrenica. De foto’s en video’s die je hier kunt zien zijn behoorlijk schokkend. Het is bizar om deze beelden te zien en dan te bedenken dat ze nog niet zo lang geleden hebben plaatsgevonden. Rondom en in de stad vind je ook meerdere begraafplaatsen met witte gedenkstenen. Vanuit de bergen of onderweg met de auto zul je er meerdere passeren. Niet ver van het vliegveld kun je de Tunnel of Hope bezichtigen. Deze tunnel speelde een belangrijke rol in de overleving van de stad tijdens de Joegoslavische oorlog. Het was de enige in- en uitgang van de stad. Via de tunnel werd er voedsel, medicijnen en wapens naar de stad gebracht. Een klein deel van de tunnel kan nog worden bezocht in het museum.

Na Sarajevo rijden we door naar Mostar. Ook hier werd in de jaren ‘90 flink gevochten en ook deze stad werd volledig verwoest. Na de oorlog werd de stad volledig opnieuw opgebouwd. Dit is wat mij betreft het ultieme bewijs van de weerbaarheid van het volk. De stad werd nog mooier opgebouwd dan dat het ooit was, maar hierdoor werd de stad ook een echte toeristische trekpleister en kwam het oude centrum op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO te staan. In de zomermaanden kan het hier extreem druk (en ongelooflijk warm) zijn. Aangezien wij buiten het hoogseizoen zijn gegaan, valt het qua drukte nog relatief mee. Toch komen er dagelijks veel dagjesmensen met bussen vanuit Kroatië hierheen en kan het toch druk aanvoelen.

Mostar staat op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO en is een echte toeristische trekpleister.  Gelukkig viel het bij ons bezoek qua drukte nog enigszins mee.

De belangrijkste bezienswaardigheid van Mostar is zonder twijfel de Stari Most. De oude brug is een mooi voorbeeld van islamitische Balkanarchitectuur. De oorspronkelijke brug werd in de 16e eeuw opgebouwd maar tijdens de oorlog opgeblazen. Na de oorlog werd de brug hersteld en in 2004 heropend. Tegenwoordig springen jongeren dagelijks 19 meter naar beneden met het geld dat ze krijgen van toeristen. Daar moet je toch flink wat ballen voor hebben. Aangezien de brug als dé trekpleister van de stad wordt gezien, zijn er overdag vrijwel altijd mensen op de brug te vinden. Het beste moment om de brug op de foto te zetten is derhalve vroeg in de ochtend. Een andere brug, die iets minder massaal wordt bezocht, is de Crooked Bridge. Ook deze brug werd vernield, maar door een overstroming in 2000.

De belangrijkste trekpleister van Mostar is de Stari Most. De brug werd tijdens de oorlog opgeblazen maar later weer hersteld. Jongeren springen vanaf de brug dagelijks zo’n 19 meter naar beneden het water in.

Een wandeling door het historische centrum is sowieso een aanrader, zeker in de ochtend wanneer het nog niet zo ongelooflijk druk is. Je kunt onder meer de minaret van een moskee bezoeken vanwaar je schitterend uitzicht op de stad hebt. Buiten het oude centrum zie je nog een aantal ruïnes uit de oorlogsperiode staan De Sniper Tower is er bijvoorbeeld één van. Jammer genoeg kun je dit gebouw niet meer betreden, maar je kunt hier wel genieten van streetart met een boodschap. Indrukwekkend is ook het Partizanen begraafplaats waar we vreemd genoeg helemaal alleen zijn. Keer ‘s avonds zeker weer terug naar het oude centrum, want vind je tal van restaurantjes en terrasjes.

Wanneer de ladingen bussen arriveren is het eigenlijk verstandig om deze drukte te ontlopen en de omgeving van Mostar te verkennen. Net buiten de stad brengen we een bezoek aan een oude vliegtuighangar. Tegenwoordig meer een vuilnisstortplaats dan een mooie plek. Daarbij stuitten we op een tweetal ijzerdieven die de oude stalen deur in stukjes aan het zagen zijn. Ondanks dat veel mensen aardig zijn, moet je altijd op de hoede zijn. Als deze twee mannen kwade bedoelingen hadden konden ze ons zonder moeite beroven.

In het plaatsje Blagaj, een paar kilometer van Mostar af, bezoeken we het historische Derwisj-klooster. Dit 16e eeuw klooster is gebouwd aan de oevers van de blauwe Duna-rivier en is een klassiek voorbeeld van de Ottomaanse architectuur. Wij bezoeken de binnenzijde van het klooster, maar echt de moeite waard is dit niet. Het is mooier om van een afstand naar het huis te kijken

Op een kleine twee uur rijden van Mostar liggen de spectaculaire watervallen van Kravica. De watervallen liggen in de Trebizat rivier en bereiken een hoogte van zo’n 25 meter. In het meer rondom de watervallen mag gezwommen worden, maar het water is behoorlijk koud. Houd er rekening mee dat deze watervallen een toeristische attractie zijn en dat het hier behoorlijk druk kan worden.

Wij maken ook een stop in het dorpje Počitelj en dit is echt een aanrader want het lijkt net alsof je terug in de tijd gaat. Niet voor niets staat dit dorp op de nominatie voor de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Het dorp werd rond de 14e eeuw gebouwd en had een strategische ligging. Rondom het dorp liep een muur die her en der nog altijd te zien zijn. Helaas werd ook Počitelj tijdens de oorlog getroffen. Diverse woningen en gebouwen raakten zwaar beschadigd, maar werden na de oorlog weer gerestaureerd zonder afbreuk te doen aan de oude structuren. Wij brengen een bezoek aan de moskee en citadel. Vanaf hier heb je een geweldig uitzicht op de stad en omliggende omgeving. Via de muur kun je nog helemaal naar het hoogste punt van het dorp waar een uitkijktoren staat.

Tussen Mostar en Sarajevo kun je niet alleen genieten van het prachtige landschap, je vindt er ook enkele bezienswaardigheden die zeker een stop waard zijn. In het plaatsje Jablanica kun je een opgeblazen spoorbrug bekijken. Ik moet er wel bij vermelden dat de brug die je ziet is gebouwd voor een film die in 1969 is opgenomen. De oorspronkelijk brug werd in de Tweede Wereldoorlog opgeblazen, maar voor de film werd deze nagebouwd. Het was de bedoeling dat de brug in deze film wederom zou worden opgeblazen, maar omdat er zoveel rook te zien was haalde deze scène de film uiteindelijk niet. De restanten van de brug zijn nu nog altijd te bewonderen.

Een stuk indrukwekkender is de geheime bunker van Tito nabij Konjic. De Joegoslavische president Tito was bang voor een atoombom en liet daardoor een enorme bunker bouwen in Bosnië. De bouw van de bunker was een miljoenenproject, duurde 26 jaar lang en werd uiteindelijk nooit gebruikt. Tito heeft de bunker zelfs nooit bezocht. Hij overleed nog voordat het project was afgerond. Sinds kort is de bunker opengesteld voor bezoekers. naast de indrukwekkend bouw kun je er kunstwerken bewonderen met een donker randje. Wat mij betreft moet je een bezoek aan deze bunker zeker niet overslaan.

Sla tijdens een reis door Bosnië & Herzegovina zeker niet de bunker van Tito over. Dit is misschien wel één van de meest bizarre bouwwerken van het land dat nooit werd gebruikt.

Vijf dagen is natuurlijk veel te kort om het land goed te leren kennen, maar een bezoek aan Sarajevo en Mostar kan ik zonder meer aanraden. Ook in de omgeving van beide steden valt genoeg te ontdekken. Deze trip smaak naar meer en ik denk dat Bosnië & Herzegovina nog veel meer te bieden heeft.

Vanuit Amsterdam gaan er geen rechtstreekse vluchten naar Bosnië & Herzegovina. Vanaf Keulen, Düsseldorf of Eindhoven kun je wel rechtstreeks naar Bosnië & Herzegovina vliegen. Zelf boekte ik in oktober van donderdag tot dinsdag een retourvlucht met Wizz Air van Eindhoven. Wizz Air vliegt op Tuzla, op ruim 90 minuten afstand van de hoofdstad Sarajevo.

Om zo veel mogelijk in korte tijd te zien, gaat mijn voorkeur altijd uit om een auto te huren. Je kunt je gemakkelijk verplaatsen en stoppen wanneer je wil. Voor onze korte roadtrip door Bosnië & Herzegovina heb ik gekozen voor een huurauto via Sunny Cars. Bij Sunny Cars ben je er van verzekerd dat je huurauto standaard optimaal verzekerd is en hoef je je geen zorgen te maken over extra kilometers of vreemde tankregelingen. Nog meer zekerheid kun je inbouwen door de verschillende servicepakketten. Zo kun je bijvoorbeeld een extra bestuurder bijboeken, een navigatiesysteem huren of zelfs een tent pakket erbij nemen. Reizen met de auto is prettig en handig, maar ook slecht voor het klimaat. Bij Sunny Cars kun je de C02-uitstoot van je huurauto compenseren en geef je huishoudens van ontwikkelingslanden toegang tot duurzame energie.

Voor deze trip huurden we een Skoda Fabia. Misschien niet de meest spannende auto, maar wel een ongelooflijk zuinige auto. Gedurende onze vijf dagen was de tank pas half leeg! En dan is toch bewonderenswaardig aangezien we behoorlijk door de bergen hebben moeten rijden.

Disclaimer: Dit blogbericht bevat gesponsorde onderdelen.