Kopalnia Guido, kolenmijn in Polen

Oprichting Kopalnia Guido

Guido Henckel von Donnersmarck was één van de rijkste Duitse industriële magnaten van zijn tijd. Zo woonde hij bijvoorbeeld in een kasteel naar het voorbeeld van het paleis in Versailles. Daarnaast richtte hij verschillende stichtingen op voor sociale doeleinden. Industriële fabrieken die hij oprichtte vernoemde hij naar zichzelf of andere familieleden. In 1855 richtte hij de steenkolenmijn Kopalnia Guido op, die hij dus naar zichzelf vernoemde. De mijn werd opgericht om de nabijgelegen molen van Donnersmarck van steenkool te kunnen voorzien. Het gebied rondom Zabrze was rijk aan steenkool. De nabijgelegen mijn ‘Queen Luiza’ was al sinds 1791 in gebruik.

Werkzaamheden

Aan het einde van 1855 gaf Guido opdracht om de eerste schacht te boren. De Barbara-schacht op 30 meter diepte werd echter al snel verlaten omdat men op een tektonische breuklijn stuitte. Tegelijkertijd werd er gewerkt aan een tweede schacht, de Concordia-schacht die later werd omgedoopt tot de Guido-schacht. Ook hier stuitte men op de breuklijnen en er werd water geslagen. Dankzij financiële steun van Eisenbahn Gesellschaft kon de Guido-schacht worden drooggelegd en uitgediept tot 170 meter. In het jaar 1885 werd een recordhoeveelheid steenkool gedolven 313.000. Maar de mijn was nauwelijks winstgevend. Guido verkocht de mijn aan het Königlich-Preussischer Bergfiskus en Kopalnia Guido fuseerde met Queen Luiza. Na de fusie werd de Guido schacht uitgediept tot 320 meter.

Aan het begin van de 20e eeuw werd er ten zuiden van Kopalnia Guido een nieuwe mijn gebouwd. Bij ‘Delbrück’ werden cokeskolen gewonnen. In 1904 werden de schachten van beide mijnen met elkaar verbonden en acht jaar later werd de Kopalnia Guido definitief onderdeel van de Delbrück mijn.

Het einde van de kolenmijn

Rond 1928 waren de steenkoolvoorraden uitgeput en verloor Kopalnia Guido zijn functie. De mijn werd gebruikt om het water uit omliggende mijnen te halen, maar na de Tweede Wereldoorlog was dit ook niet meer nodig. Later werd de mijn gebruikt als testmijn, waar machines en apparatuur kon worden uitgetest. In 1982 werd de mijn een openluchtmuseum en konden bezoekers de schacht van 170 meter diepte bezoeken, maar het museum moest in 1996 alweer sluiten. Het museum werd in 2007 weer geopend en een jaar later werd ook de schacht op 320 meter opengesteld voor publiek. Sinds 2013 maakt Kopalnia Guido deel uit van het kolenmijnmuseum in Zabrze.

Tegenwoordig kunnen mensen de voormalige steenkolenmijn bezoeken en een impressie krijgen hoe het moet zijn geweest om diep onder de grond te werken. Er worden drie verschillende rondleidingen gegeven in Kopalnia Guido. Je kunt de schachten op 170 en 320 meter bezoeken, je kunt naar de diepste schacht op 355 meter en het zelfs mogelijk om te ervaren hoe het is om in de mijnen te werken!

‘Werken’ in de mijn

Altijd al eens willen ervaren hoe het is om in een mijn te werken? Het is mogelijk om in Kopalnia Guido je als een echte mijnwerker te voelen. Tijdens deze ‘rondleiding’ moet je dus echt inspanningen leveren. Voordat je aan de slag moet, trek je eerst de juiste kleding aan. Je krijgt beschermende kleding, laarzen en een helm en lamp. Met de lift ga je vervolgens 320 meter onder het aardoppervlak. Hier wordt je aan het werk gezet. Zo moet je onder andere een pijpleiding van tientallen kilo’s verplaatsen, een transportband opzetten en een ventilatiepijp opzetten. Tijdens dit werk zul je ervaren onder welke omstandigheden de mijnwerkers moesten werken. Je daalt af naar de diepste plekken van de schacht op 355 meter. Hier is het donker, alleen de lamp van je helm zorgt voor licht en de gangen zijn behoorlijk krap.

Kosten per persoon: €99,-
Duur: 3,5 uur
Reserveren is noodzakelijk
Je moet 18 jaar oud zijn voor deze rondleiding.

The Dark of the Mine tour

Geen zin om te werken, maar toch ervaren hoe de diepste schachten van de mijn eruit zien? Kies dan voor The Dark of the Mine tour. Tijdens deze tour ga je ook naar de diepste regio van de mijn op 355 meter. Maar in tegenstelling tot bovenstaande rondleiding, hoef je niet te werken. Een stuk relaxeder dus. Je bezoekt zo’n 1,5 kilometer van de donkere en krappe mijnschacht.

Kosten per persoon: €60,-
Duur: 2,5 uur
Deze rondleiding is toegankelijk voor bezoekers vanaf 12 jaar.

Guido tour

Bij de Guido tour ontdek je de mijn op een diepte van 170 en 320 meter. Tijdens deze rondleiding krijg je allereerst een helm en lamp. Vervolgens ga je naar de lift en daal je af tot 170 meter diepte. Hier kun je onder meer de paardenstallen zien. Paarden speelden een grote rol in de geschiedenis van de mijn en waren belangrijke krachten. Ook breng je een bezoek aan de St. Barbara kathedraal. Vervolgens daal je verder af naar 320 meter onder de grond. Hier krijg je te ervaren hoe het leven in de mijn eruit zag. Je wandelt door de gangen en leert meer over de omstandigheden van de mijn. Hoewel er al jaren geen steenkool meer gewonnen wordt, kun je her en der nog steenkool in de muren zien. Hoogtepunt van de rondleiding is het ritje met het elektrische hangspoor. Dit is het enige type ter wereld dat toeristen kunnen ervaren. Het ritje brengt je naar het werkgebied van de mijn. Hier kun je enkele mijnmachines en -apparatuur werken.

Kosten per persoon: €60,-
Duur: 2,5 uur
Deze rondleiding is toegankelijk voor bezoekers vanaf 6 jaar.

Je eindigt de rondleiding in de pomphal met een pub. Niet zomaar een pub, maar de diepst gelegen pub van Europa. Misschien zelfs van de gehele wereld! Hier kun je de specialiteit van het huis proeven, het Guid-bier. Het bier wordt gebrouwen bij een lokale brouwerij in Gliwice en is verkrijgbaar in twee variaties; pils en stout. Uiteraard wordt er ook koffie, thee of fris geschonken en kun je er enkele snacks verkrijgen. Ook kun je hier souvenirs kopen. Het is zelfs mogelijk om alleen voor de pub af te dalen.

Kopalnia Guido ligt op zo’n 18 kilometer van Katowice. Met de auto is het ongeveer een kwartier rijden. In het centrum van Zabrze gaan buslijnen 7, 23, 47, 111, 198 en 199 naar de mijn. Stap uit bij halte Kopalnia Zabytkow. De halte is direct gelegen bij de ingang van de mijn.

In de regio Silezië is er veel industriële cultuur. Er is zelfs een Industriële Erfgoedroute uitgestippeld. Via deze (auto)route kun je de meest interessante objecten bezoeken die van belang zijn voor de industriële cultuur van de regio. In totaal zijn er 42 locaties die je tijdens de route kunt bezoeken. Van musea, arbeiderswijken, mijnen, fabrieken, spoorwegen en brouwerijen. De route is al eens in de prijzen gevallen voor het ‘beste toerisme product’ in Polen. Silezië is trots op haar industrieel erfgoed. En daarom vind er sinds 2010 een festival plaats waarbij al dit erfgoed wordt gepresenteerd aan het publiek. INDUSTRIADA is een uniek festival in Europa en trekt tienduizenden bezoekers. Het evenement vind slechts op één dag plaats, waarbij je zo’n 40 industriële objecten kunt bezoeken op 30 verschillende locaties.

Disclaimer: Mijn bezoek aan Kopalnia Guido is tot stand gekomen in samenwerking met de Poolse Organisatie voor Toerisme. Alles wat je in dit artikel leest is mijn persoonlijke mening/ervaring.