Guadix, stad van de grotwoningen in Andalusië

Guadix is compact en daardoor ideaal om te voet te ontdekken. Samen met gids Isabel wandelde ik door het historische centrum en leerde ik meer over de stad en haar geschiedenis. Je loopt er langs kerken, pleinen, uitzichtpunten en karakteristieke gebouwen. Net buiten het historisch centrum ligt een van de meest opvallende wijken van Guadix, die je zeker niet mag overslaan.

Kathedraal van Guadix

De kathedraal van Guadix is opvallend groot voor zo’n compacte stad. Ze werd gebouwd op de plek van een oude moskee. De bouw begon in de 16e eeuw en duurde bijna tweehonderd jaar, waardoor je verschillende stijlen terugziet, zoals gotiek, renaissance en barok. Ik kocht een combiticket van €9, waarmee ik ook de toren kon beklimmen. Vanaf daar heb je een mooi uitzicht over de stad, de omliggende heuvels en bij helder weer zelfs op de Sierra Nevada.

Hoewel ik zelf niet religieus ben, vond ik dit een indrukwekkende kerk om te bezichtigen. Binnen valt vooral het houten koorgestoelte op, met fraai houtsnijwerk en beeldhouwwerk dat in de 18e eeuw werd toegevoegd en deels is gereconstrueerd. Bijzonder is ook de kapel met een replica van Michelangelo’s Pietà, die in een donkere ruimte staat en sfeervol wordt verlicht.

Overblijfselen van Romeins theater

Direct naast de kathedraal liggen de resten van een Romeins theater. Dit eeuwenoude bouwwerk werd pas in 2007 herontdekt, nadat het eeuwenlang verborgen lag onder huizen en straten. Inmiddels zijn er verschillende delen blootgelegd, maar de opgravingen gaan nog altijd door. Vermoedelijk ligt een groot deel van het theater nog onder de grond verscholen. Het terrein is van buitenaf te bekijken. Wil je het van dichtbij zien, dan kun je op zondag mee met een rondleiding. Alleen dan is het theater toegankelijk, onder begeleiding van een gids. Kaartjes kosten €2,60 en zijn verkrijgbaar in het toeristenbureau. Daar kun je ook met een VR-bril een virtuele wandeling maken door het theater zoals het er ooit uitzag.

Grotwoningen in Barrio de las Cuevas

In de wijk Barrio de las Cuevas wonen nog altijd honderden mensen in grotwoningen. Deze woningen ontstonden in de 15e en 16e eeuw, toen Moren na de herovering van Spanje uit het centrum werden verdreven en zich in de heuvels rondom de stad vestigden. Ze groeven hun huizen uit in het zachte gesteente om zo beschutting te vinden tegen de hitte en kou. De witte schoorstenen die uit de heuvels steken zijn vaak het enige zichtbare teken van wat eronder ligt. Guadix telt tegenwoordig meer dan 2.000 grotwoningen, waarmee het een van de grootste bewoonde grottenwijken van Europa is.

Grottenmuseum Museu Centro de Interpretación Cuevas

Midden in de wijk Barrio de las Cuevas ligt het Centro de Interpretación Cuevas, een museum dat laat zien hoe mensen hier vroeger woonden. Je vindt er ingerichte grotkamers met traditionele meubels, gebruiksvoorwerpen en oud gereedschap. Het geeft een duidelijk beeld van het dagelijks leven in deze unieke woningen.

Toen ik er was, bleek het museum helaas gesloten. Gelukkig kon ik wel een kijkje nemen bij Cueva de José, een particuliere grotwoning die openstaat voor bezoekers. Ik had niet verwacht dat de grotwoningen zo ruim van binnen zouden zijn. De eigenaar was erg vriendelijk en liet me alle kamers zien. De toegang is gratis, en het is zeker de moeite waard om hier even binnen te stappen als je in de buurt bent.

Alcazaba de Guadix

Hoog boven de stad staat de Moorse burcht van Guadix. De muren en torens stammen uit de 11e eeuw en werden gebouwd door de Ziriden, een Berberdynastie die destijds over een groot deel van Andalusië heerste. Oorspronkelijk diende het complex als verdedigingswerk en het werd in de loop der eeuwen meerdere keren aangepast en versterkt. Tijdens mijn bezoek was het gebouw gesloten. Door jaren van achterstallig onderhoud is de burcht voorlopig niet toegankelijk voor publiek. Vanaf verschillende plekken in de stad kun je wel de indrukwekkende buitenmuren zien.

De miradors van Guadix

Guadix heeft meerdere uitzichtpunten waar je goed zicht hebt op de stad en het omliggende landschap. Bekende plekken zijn de Mirador Cerro de la Bala en de Mirador Padre Poveda, waar je uitkijkt over de Barrio de las Cuevas, de kathedraal en bij helder weer zelfs de Sierra Nevada. Deze miradors zijn vooral mooi om de zonsopkomst of zonsondergang te bekijken. Mijn persoonlijke favoriet was de Mirador de la Magdalena. Vanaf hier heb je het meest complete uitzicht over de stad, met zicht op de kathedraal, de Alcazaba en de uitgestrekte heuvels rondom Guadix.

Andere kerken van Guadix

Naast de kathedraal telt Guadix nog een aantal kerken die het bezoeken waard zijn. In het centrum valt vooral de Iglesia de Santiago op, met een mooie gevel in mudejarstijl. In de grotwijk vind je de Iglesia de San Miguel, deels uitgehouwen in de rotsen. Deze kerken maken duidelijk dat religieuze gebouwen in verschillende delen van de stad aanwezig zijn, van het centrum tot in de grotwijken.

Plaza de la Constitución

Plaza de la Constitución is het centrale plein van Guadix en een fijne plek om even rond te kijken of iets te drinken op een van de terrassen. Het plein wordt omringd door historische gebouwen met arcades en ligt op loopafstand van zowel de kathedraal als de Alcazaba. Het is geen plein met grote bezienswaardigheden, maar wel een plek waar je iets meekrijgt van het dagelijkse leven in de stad. Aan het plein zit ook La Oriental 1889, een bakkerij en café met allerlei zoete lekkernijen. Een aanrader om iets lekkers te kopen voor onderweg.

Hapje eten bij Restaurante Vinoteca El Refugio

Een aanrader om te eten in Guadix is Restaurante Vinoteca El Refugio, gelegen aan het Plaza de la Constitución, midden in het centrum. Het restaurant heeft een uitgebreide menukaart met verfijnde tapas en gerechten uit de regionale keuken, en ook de wijnkaart is indrukwekkend. Een fijne plek om lokale smaken te ontdekken in een ontspannen sfeer. Het interieur is modern, met subtiele verwijzingen naar traditionele elementen. Of je nu kiest voor een rustige lunch of een uitgebreid diner, hier zit je goed.

Keramiek in Guadix

Guadix kent een lange traditie op het gebied van keramiek en aardewerk, die teruggaat tot de Moorse tijd. Door de kleirijke grond in de omgeving ontwikkelde zich een ambachtelijke pottenbakkerscultuur die nog altijd zichtbaar is. In de wijk Barrio de las Cuevas kun je bijvoorbeeld een bezoek brengen aan Alfarería José Balboa, een traditionele werkplaats waar je het handwerk van dichtbij kunt zien. Typische stukken uit deze regio zijn onder andere kruiken, waterkannen en kleine schenkkannen, vaak versierd met eenvoudige patronen. In Guadix vind je ook een klein pottenbakkerijmuseum in een grot, waar je meer leert over de geschiedenis van dit ambacht. Leuk als je geïnteresseerd bent in lokale tradities of een origineel souvenir zoekt.

Cascamorras

Cascamorras is een traditioneel feest dat Guadix verbindt met het nabijgelegen Baza. Het vindt elk jaar plaats in de eerste week van september en staat op de UNESCO-lijst van immaterieel erfgoed. De viering is uitbundig, maar de oorsprong gaat eeuwen terug. Het feest ontstond na een conflict over een Mariabeeld dat in Baza werd gevonden door iemand uit Guadix. Op 6 september probeert een man uit Guadix, de Cascamorras, het beeld symbolisch terug te halen. Hij mag het alleen meenemen als hij schoon het heiligdom van Baza bereikt. Dat lukt nooit, want de inwoners gooien hem onderweg vol verf. Op 9 september wordt het feest voortgezet in Guadix, waar mensen eveneens onder de verf door de straten rennen. Voor veel inwoners is het een van de belangrijkste gebeurtenissen van het jaar.

Bezoek het nabijgelegen Geoparque de Granada

Guadix ligt midden in het Geoparque de Granada, een fascinerend gebied met diepe kloven, grillige rotsformaties en aardlagen die miljoenen jaren oud zijn. Dit natuurgebied is echt de moeite waard om te bezoeken. Je vindt hier een combinatie van ruige natuur, grotwoningen, mooie dorpen, uitkijkpunten, geosites en interessante musea. Ik bezocht onder andere de Mirador de Cuevas del Campo en de Mirador de Don Diego, twee uitzichtpunten met weids uitzicht over het landschap. Het contrast tussen de rode aarde, de witte dorpen en de besneeuwde toppen van de Sierra Nevada op de achtergrond maakt het bijzonder fotogeniek. Het Geoparque is groot en er valt veel te ontdekken. Je kunt hier wandelen, fietsen of op pad met een gids. Zeker als je wat langer in de regio blijft, is dit een mooie plek om meer van de omgeving te zien.

Guadix ligt ongeveer 50 kilometer ten oosten van Granada en is met de auto in zo’n 45 minuten te bereiken. Ook met de trein is Guadix goed bereikbaar, met verbindingen richting onder andere Granada, Almería en Madrid. Het station ligt op loopafstand van het centrum.
Kom je met de auto? Dan kun je in of rond het centrum goed parkeren. Er zijn verschillende gratis parkeerplaatsen, al kan het op drukke momenten even zoeken zijn. De stad is compact, dus eenmaal geparkeerd kun je alles makkelijk te voet verkennen.

Je kunt in Guadix overnachten in een traditioneel hotel in het centrum, maar nog leuker is het om in een grotwoning te slapen. In de wijk Barrio de las Cuevas zijn verschillende grotwoningen omgebouwd tot sfeervolle accommodaties, waar je zelf kunt ervaren hoe comfortabel het leven onder de grond kan zijn. Zelf overnachtte ik niet in Guadix, maar maakte ik een dagtrip vanuit Granada. Toch is het zeker een plek waar je prima een nacht kunt blijven, zeker als je ook de omgeving wilt verkennen.

Disclaimer: Mijn reis naar Guadix is tot stand gekomen in samenwerking met het Spaans Verkeersbureau en Tourism Board Andalucia. Alles wat je in dit artikel leest is mijn persoonlijke mening/ervaring.