Gespotte dieren: Przewalskipaarden in Tsjernobyl

Op zaterdag 26 april 1986 ontplofte de kerncentrale van Tsjernobyl. Mensen werden geëvacueerd en moesten hun bezittingen en huisdieren achterlaten. De gehele omgeving rondom de kerncentrale werd tot verboden gebied verklaard. Ruim 34 jaar na de ramp is het gebied rondom Tsjernobyl nog altijd behoorlijk verlaten. Slechts een handjevol oudere mensen namen het risico om terug te keren naar het gebied om hier te wonen.

Zonder de aanwezigheid van de mensen heeft de natuur de afgelopen jaren het gebied overgenomen. Dieren trokken zich niets aan van het stralingsniveau en trokken naar de Exclusion Zonde. Onderzoek wees uit dat er tegenwoordig meer dieren leven dan voor de ramp. Nakomelingen van de verlaten huisdieren leven voort in de Exclusion Zone. Er gaan zelfs verhalen rond dat de honden hebben gepaard met wolven en dus zijn geëvalueerd. Verder leven er rendieren, herten, reeën, vossen, everzwijnen en verschillende soorten vogels en vleermuizen. Ook de bruine beer keerde na meer dan een eeuw terug naar het gebied.

Daarnaast leven er in de Exclusion Zone ook Przewalskipaarden. Deze paarden worden gezien als een soort oerpaard omdat ze al zo’n 10.000 jaar geleden bestonden. Rond de IJstijd kwamen ze naar alle waarschijnlijk door heel Europa voor. Grottekeningen die zijn gevonden in Spanje en Frankrijk vertonen kenmerken van de Przewalskipaarden.  De Russische generaal Nikolai Przewalski ontdekte de paarden voor het eerst in 1878 op een steppe in Mongolië en vernoemde ze naar zijn eigen achternaam. Destijds leefden slechts nog een paar kuddes van deze paarden. Het leefgebied werd steeds kleiner en mensen jaagden op de paarden vanwege het vlees. Rond 1968 waren de Przewalskipaarden uitgestorven in het wild. Gelukkig leefden er nog enkele soorten in dierentuinen. Met deze dieren is een fokprogramma gestart zodat men de paarden kon herintroduceren in China en Mongolië. Ook in Tsjernobyl werden in 1998 zo’n 36 Przewalskipaarden vrijgelaten in het grensgebied tussen Wit-Rusland en Oekraïne. 20 jaar later is het aantal exemplaren gegroeid naar ongeveer 100. Deze paardensoort wordt nog altijd de status ‘bedreigd’.

En dan is het eigenlijk best speciaal dat ik tijdens onze trip door de Exclusion Zone ineens drie exemplaren van de Przewalskipaarden in de bossen zie staan. Onze gids vertelde dat ze in al die jaren nog geen enkel exemplaar had gespot.