Cueva de las Manos, UNESCO Werelderfgoed

De Cueva de las Manos ligt in de Pinturas River Canyon. Uit onderzoek van archeologen blijkt dat dit gebied al in 9300 v.C. werd bewoond door verschillende stammen waaronder Paleo-indianen en het Tehuelche-volk. Rond het jaar 700. zou deze plek verlaten zijn. In 1881 was de Engelse reiziger George Musters de eerste blanke die deze site ontdekte. Later wisten ook andere wetenschappers en ontdekkingsreizigers de grotten te vinden. Het belangrijkste onderzoek naar de grotten werd door de Argentijnse archeoloog Carlos J. Gradin gedaan in 1964. Ruim 30 jaar lang werd er onderzoek gedaan naar de grotten en de kunst. Dankzij dit onderzoek is men erachter gekomen dat de grotten werden bewoond door verschillende stammen in verschillende periodes.

Cueva de las Manos betekent ‘Grot van de Handen’. En zo moet je het ook letterlijk nemen, want in dit grottenstelsel kun je vele tekeningen van menselijke handen aantreffen. Bijzonder is dat deze rotstekeningen geen handafdrukken zijn, maar gestencilde contouren. De mensen plaatsten hun hand tegen de rotsen en smeerden met kleurrijke mineralen rondom hun hand. Er zijn meer dan 2000 handafdrukken gevonden waarvan het merendeel linkerhanden zijn. Dit betekent dat de meeste mensen rechtshandig waren. Sommige handen missen vingers en er is zelfs een hand te zien met zes vingers. Dankzij de mineralen van de verschillende kleuren van deze tekeningen is men erachter gekomen dat ze uit verschillende periodes stammen.

Er zijn niet alleen tekeningen van handen te zien. Ook zijn er geometrische vormen, zigzagpatronen, afbeeldingen van de zon, dieren, pootafdrukken en jachttaferelen uitgebeeld. Het gebied rondom de Pinturas River Canyon was een ideale plek om te jagen en te wonen gedurende bepaalde periodes in het jaar. De grotten boden bescherming tegen weer en wind en water en brandhout waren dichtbij. De mensen jaagden hier voornamelijk op guanaco’s. Ze waren niet alleen een belangrijke bron voor voedsel, maar ook de huid, pezen en botten werden gebruikt voor levensonderhoud. Dankzij de aanwezigheid van water in de canyon kwamen kuddes guanaco’s hierheen om te drinken. De rotstekeningen tonen taferelen dat mensen met speren op de guanaco’s jagen. Op de tekeningen is te zien dat ze hierbij strategieën gebruikten zoals het omsingelen van een dier of ze in een hinderlaag lokken. In de koudere maanden trokken de mensen weg naar andere locaties. Hierbij lieten ze waarschijnlijk boodschappen achter in de vorm van de tekeningen. Zowel jong als oud lieten hier hun afdrukken achter.

Sinds 1999 staat deze archeologische site op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Het zijn uitstekend bewaarde prehistorische rotstekeningen en waarschijnlijk de eerste tekenen van menselijke samenlevingen in Zuid-Amerika. Een belangrijke historische plek derhalve. Sinds deze plek op de Werelderfgoedlijst staat, is de toestroom van toeristen aanzienlijk gestegen. Delen van de grot zijn reeds beschadigd door toedoen van de mens. Hierdoor zijn er maatregelen genomen om deze locatie te beschermen. Zo kun je deze plek enkel met een gids bezoeken en zijn er hekken geplaatst voor de tekeningen. Misschien niet fraai, maar wel volkomen begrijpelijk. Je zult namelijk zien dat delen van de grot zijn ingestort.

De Cueva de las Manos liggen behoorlijk afgelegen en zijn niet heel gemakkelijk bereikbaar. Wij bezochten de grotten nadat we van El Chaltén richting Perito Moreno reden. Blijf op de Ruta 40 tot aan het kleine dorpje Bajo Caracoles. Bij dit dorp ga je van de weg af en volg je een hobbelige gravelweg. Het is ongeveer zo’n 50 kilometer alvorens je de ingang bereikt van Cueva de las Manos. Bij de ingang is het kantoor waar je een ticket kan kopen en tevens alvast wat informatie kunt vinden over deze archeologische site. Entree kost 400 Argentijnse Pesos per persoon (zo’n €4,-). Ieder uur wordt er een rondleiding gegeven voor een groep met een gespecialiseerde gids. Vraag vooraf even of de gids Engels spreekt zodat je de uitleg kunt begrijpen. In onze groep waren wij de enigen die geen Spaans spraken, maar onze gids nam de tijd om alles zowel in het Spaans als in het Engels uit te leggen. Een rondleiding duurt ongeveer 45 minuten waarbij je langs de verschillende rotstekeningen wandelt en de gids uitleg geeft over hetgeen wat je ziet.

Ik vond deze locatie zeer indrukwekkend om te bezoeken. Deze tekeningen zijn ruim 13.000 jaar oud en zijn nog in behoorlijk goede conditie.