10 redenen waarom je Botswana op je wishlist moet zetten

Het Cental Kalahari Game Reserve is een prachtig gebied en dit is het grootste park in Botswana. Kalahari is Setswaans en betekent “De grote dorst”. Ondanks dat het er behoorlijk droog is, is dit geen echte woestijn. Doordat er toch behoorlijk wat regen kan vallen, wordt Central Kalahari Game Reserve een semi-woestijn genoemd. Het park is heel uitgestrekt en er is zoveel ruimte! We rijden via Matswere Gate, de noordoostelijke ingang, het park in. Vier dagen lang zullen we de belangrijkste gebieden in dit park verkennen op zoek naar bijzonder wild. In dit gebied kun je dieren zien, die je nergens anders in Botswana zult aantreffen. Denk hierbij aan de oryx, grootoorvos en springbokjes. De meest bekende gebieden zijn Deception Valley, Leopard Pan en Passarge Valley. Omdat wij in een groep reizen verblijven we op zogenoemde HATAB campsites (The Hospitality & Tourism Association of Botswana). Alleen als een reisorganisatie is aangesloten bij deze organisatie mag er gebruik gemaakt worden van deze kampeerplekken. De kampeerplekken liggen midden in het wildpark en omdat er op die plek geen andere organisaties kamperen op dat moment, krijg je een heel exclusief gevoel. Buiten de HATAB-sites zijn er natuurlijk ook een aantal publieke kampeerplekken. Voorzieningen zijn doorgaans wel beperkt op de kampeerplekken in dit park.

In de droge periode is het zeker de moeite waard om de drinkplekken te checken. In de omgeving van Deception Valley is Letiahau Waterhole een mooie plek. Toen wij hier in september waren troffen we een leeuwenfamilie van 12 leeuwen hier aan. Twee volwassen mannetjes, vrouwtjes en een aantal welpjes. Zij lagen rondom de drinkplaats in de schaduw te rusten.

Een absolute must-see is de Okavango Delta. Dit is het grootste inlandse watersysteem van de wereld. De bron begint in Angola en uiteindelijk stroomt de rivier via Namibië, Botswana in en waar allemaal vertakkingen ontstaan. Als in oktober de regen in Angola begint duurt het ongeveer twee maanden voordat het water Botswana bereikt. Pas na 9 maanden bereikt het water de uiteinden van de Delta-armen. Het is dus een heel kwetsbaar gebied, maar door de aanwezigheid van de Delta is dit gebied een prachtige oase geworden.

De beste manier om de Okavango Delta te ontdekken is door gebruik te maken van Mokoro’s. Dit is een traditionele kano, waarbij de bestuurder achterin staat en met een lange stok de mokoro voortduwt. Op deze manier kunnen we dieper de Delta invaren. Tijdens onze reis verblijven wij twee dagen in de Delta. Samen met enkele locals verblijven we op een van de vele eilanden. Vanuit daar nemen zij ons mee op diverse wandeltochten over het eiland. Het is echt heel bijzonder om te voet Afrika’s gevaarlijkste dieren zoals olifanten en buffels te benaderen. Uiteraard krijg je voordat je gaat wandelen een uitgebreide veiligheidsinstructie. Enkele tips voor situaties waar je niet in terecht wilt komen: zet een buffel de aanval in, zorg dan dat je zo snel mogelijk in een boom klimt. Word je op land achterna gezeten door een nijlpaard, probeer over een dikke grote boomstam te springen, dit logge beest kan hier niet overheen springen. Gelukkig zijn incidenten heel zeldzaam en als je goed naar de gidsen luistert en je gezonde verstand gebruikt, zul je zien dat je vooral geniet!

Tussen de ochtendactiviteiten en de activiteiten die aan het eind van de middag gepland zijn, verblijven we op de kampeerplek. Het is heerlijk om bij de waterkant te zitten en te kijken naar de vogels die af en aan vliegen. Met een beetje geluk zie je zelfs olifanten voorbij trekken of buffels die komen drinken. Er valt genoeg te kijken. Mocht je toch wat willen ondernemen vraag dan een van de locals om je te leren hoe je een mokoro moet besturen. Het is even zoeken naar de balans en ik vond het heel lastig om door te krijgen hoe je moet sturen, maar het is wel super leuk om te doen. Zoek je wat verfrissing is het zelfs mogelijk om in sommige delen van de Delta te zwemmen, de locals weten precies waar je dit veilig kunt doen.

Naast wandeltochten in de Delta nemen de locals ons ook mee voor een zonsondergangscruise in de Mokoro. Bijna geruisloos glijdt je over het heldere water. Dit is echt even onthaasten. De kanalen zijn soms heel smal en je ziet op sommige plekken zelfs duidelijke olifantenpaden die tussen het papyrus ontstaan zijn. Op een mooi plekje, mits er geen nijlpaarden zijn, kun je dan vanuit de mokoro genieten van een zonsondergang. Een perfecte manier om een verblijf in de Delta af te sluiten.

Mijn favoriete natuurpark in Botswana is Moremi Game Reserve. Dit park hoort bij de Okavango Delta en dat maakt het park zeer divers. Je vindt er savannes begroeid met mopane’s en acacia’s, graslandschappen en lagunes. Deze veelzijdigheid trekt dan ook veel wilde diersoorten aan. Naar schatting leven er in Moremi Game Reserve nog zo’n 150 tot 200 wilde honden. Het park beslaat ongeveer 5000km2, dus wil je ze zien, komt daar wel een dosis geluk bij kijken, maar de kansen op het zien van de wilde honden zijn in dit park relatief goed.

Tijdens ons verblijf in Moremi hebben we het geluk gehad om op onze kampeerplek in Xakanaxa gebied (HATAB-campsite nr 9) de jacht van de wilde honden op een impala te mogen zien. Een roedel van 6 wilde honden renden door de bossen rondom onze camping impala’s achterna. Plots schoot er een impala dwars over onze camping en deze werd op de voet gevolgd door een wilde hond. Met mijn camera in de aanslag ben ik er achterna gerend. We kamperen op deze plek aan een mooi meertje en voor de impala was dit meertje mogelijk haar redding. Ze sprong het water in en probeerde naar de overkant te zwemmen. De wilde honden hergroepeerden weer en probeerden de impala aan de overkant van het water weer op te vangen. Alleen waar niemand rekening mee hield waren de twee donkere vlekken die in razend tempo op de impala afzwommen. Krokodillen. Net voordat de impala de overkant bereikt had, werd ze door deze oerbeesten gegrepen en de diepte ingesleurd. De wilde honden zochten tevergeefs de oevers af naar hun ontbijt waar ze zo hard voor gewerkt hadden. Wij beseffen wel degelijk dat dit een once in a lifetime ervaring is geweest, maar wie weet wat voor moois Moremi Game Reserve voor jou in petto heeft.

Moremi Game Reserve is het eerste reservaat in Afrika welke is opgericht door lokale bewoners. Het heeft al diverse prijzen gewonnen, waaronder “beste wildreservaat in Afrika”. Dat is niet voor niets. In Moremi Game Reserve leven honderden verschillende diersoorten. Wij bezoeken de gebieden Xakanaxa en Khwai. Echter, de kans op het spotten van de big 5 is klein in deze gebieden. De neushoorn komt hier vrijwel niet meer in het wild voor. De kansen op de overige dieren van de big 5, zijn goed te noemen. Wij hebben in dit park altijd olifanten, buffels, leeuwen en luipaarden gezien.

Zo hebben wij dit luipaard kunnen spotten, vlakbij onze camping in Khwai-gebied. Hij had een impala gevangen en heeft deze de boom ingetrokken zodat zijn maaltje veilig is voor andere roofdieren. Het luipaard lag lekker te smikkelen van zijn prooi, maar liet per ongeluk een mooi stuk vlees vallen. Op dat moment kwam er vanuit de bosjes onder de boom een hyena tevoorschijn. Hyena’s zijn echte opportunisten. Als zij in de gaten hebben dat er mogelijk iets te halen valt, kunnen zij met gemak een hele dag in de buurt blijven. Een stukje vlees wat zomaar naar beneden valt is precies waar de hyena op wacht. Het luipaard was niet op zijn gemak door de aanwezigheid van de hyena en blies de hele tijd om zich heen. Voor ons was dit heel bijzonder om te zien.

Ondanks dat een nijlpaard geen vleeseter is behoort dit dier tot een van de meest gevaarlijke dieren van Afrika. Ze zijn behoorlijk temperamentvol en heel territoriaal. Ze kunnen 7 minuten onder water blijven en dat maakt het gevaarlijk als je bijvoorbeeld in een mokoro zit in de Okavango Delta. Zorg dat je altijd een gids bij heeft die weet waar de nijlpaarden overdag in het water chillen. Vaar je namelijk door het territorium van de nijlpaard is de kans heel groot dat je aangevallen wordt. Ook op land wil je ze niet tegenkomen. Ze zien er groot en zwaar uit, maar ze kunnen met gemak zo’n 40 km per uur rennen. Uitkijken geblazen dus.

In Moremi Game Reserve bezoeken we het Khwai gebied, vernoemd naar de gelijknamige rivier. In deze rivier vind je grote groepen nijlpaarden. Het is echt de moeite waard om even je auto langs zo’n stuk neer te zetten en rustig te kijken. Nijlpaarden imponeren elkaar graag door hun bek wijd open te doen, wat geweldige plaatjes oplevert.

Chobe National Park is een prachtig park. Het is onder te verdelen in vier verschillende eco-systemen. Serondella met prachtige vlaktes en dichte bossen vlakbij de Chobe rivier. De vlakke savannes rondom de Savuti Channel, de Linyantimoerassen en een droog en heet gebied ertussen.

De Savuti Channel stond sinds 1982 droog, maar in 2010 bracht de Channel opeens weer water naar Savutimoerassen. Wij hebben het geluk gehad dat we in 2013 dit park al eens eerder bezocht hebben. Door de aanwezigheid van het water was dit gebied weelderig groen en zagen wij grote getale wild, het was een paradijs. Sinds 2015 staat de Savuti Channel echter weer droog. Toen wij dit jaar dit park opnieuw bezochten, leek dit park echt in niets meer op wat ik in mijn herinnering had. Het gebied is heel droog en je moet iets meer zoeken naar wilde dieren.

Toch is dit deel van Chobe de moeite waard! Omdat water zo schaars is, vind je zeker in de droge periode interessante dieren rondom de drinkplekken. Het water wordt middels zonne-energie op sommige plekken in het park opgepompt en dit trekt wild aan. Chobe National Park staat bekend om de grote olifantenpopulaties die er leven. Bij en rondom een drinkplek hebben we honderden olifanten gezien, die hun dorst kwamen lessen. Dit is erg indrukwekkend om te zien.

De aanwezigheid van de stad Kasane en veel lodges vlakbij de Chobe Rivier, zorgt ervoor dat dit deel van Chobe National Park behoorlijk druk kan zijn. Als er iets interessants is, rijden alle auto’s massaal hierop af. In dit gedeelte van het park moet je er dus rekening mee houden dat mocht je bijvoorbeeld een grote kat spotten je deze sighting moet delen met tientallen auto’s. De Chobe rivier trekt ontzettend veel dieren aan. Hier vind je grote groepen zebra’s, impala’s en natuurlijk de olifantenkuddes waar het park bekend om staat. Dit alles trekt natuurlijk ook roofdieren aan, wat een bezoek aan dit deel van het park, ondanks de drukte, absoluut de moeite waard maakt.

Voor liefhebbers van vogels is Botswana een walhalla. Er komen meer dan 450 soorten vogels voor. Voor het spotten van vogels en ander wild natuurlijk ook, is het aan te raden een goede verrekijker mee te nemen. Hier ga je echt zoveel profijt van hebben, want zelfs als dieren redelijk dichtbij staan, kun je met de verrekijker prachtige details zien. Wat wij heel indrukwekkend vonden was het zien van een enorme broedkolonie van de karmijnrode bijeneter. Zij broeden in de oevervallen langs de geulen van de Choberivier. Duizenden van deze felrode fladderaars bij elkaar is een geweldig gezicht.

Wij bezochten dit park begin oktober. Het regenseizoen is al een beetje in aantocht en verderop in het park had het al geregend. Hierdoor waren op dat moment de olifanten massaal weggetrokken naar het regengebied, waardoor we vrijwel geen olifant gezien hebben. Ook al zie je niet waar je misschien op hoopt, de bush zal je altijd wel met iets verrassen. Zo zagen wij in de lucht heel veel gieren rondcirkelen. Wij zijn die richting opgereden en zagen ook steeds meer gieren in de bomen zitten. Er bleek een olifant gestorven te zijn en honderden gieren zaten in, op en rondom het kadaver. Zorg ervoor dat als je zoiets vind, je een plekje uit de wind vindt, want dan kun je wat langer genieten van een luguber spektakel. Op deze plek zagen we jakhalzen, maraboes, witruggieren en zelfs de bedreigde oorgier was van de partij. Het geluid van zoveel gieren klinkt angstaanjagend, maar tegelijk is het heel fascinerend.

Gieren houden het ecosysteem gezond door karkassen op te ruimen. Zonder gieren is de kans op verspreiding van ziektes groot. De populatie gieren in Afrika is helaas de laatste jaren drastisch afgenomen. Dat komt omdat ze opzettelijk vergiftigd worden, door stropers bijvoorbeeld, maar ook de verandering van hun leefomgeving draagt eraan bij. Het zien van zo een grote groep gieren bij elkaar zorgt er bij mij voor dat mijn hartje sneller gaat kloppen!

In Central Kalahari Game Reserve leven dieren die je nergens anders tegen komt in Botswana. Dat maakt een bezoek aan dit uitgestrekte gebied zeker de moeite waard. Een van deze dieren is de oryx, ook wel Gemsbok genoemd. Zij kunnen in dit woestijngebied overleven, omdat ze, als het nodig is, weken zonder water kunnen. Het water wat ze binnenkrijgen door bijvoorbeeld het vocht uit gras, houden ze dan zoveel mogelijk vast. Ook de urine is zeer geconcentreerd. In de Kalahari kom je deze dieren vaak in grote kuddes tegen. Hun natuurlijke vijanden zijn leeuwen en luipaarden, maar deze hebben het dan vooral op de oryx kalveren gemunt. Een volwassen oryx is een geduchte tegenstander, zeker met zijn enorme hoorns.

In de Kalahari hebben wij een mannetjes leeuw gezien die het gemunt had op de oryx kalveren in een groep van ongeveer 25 oryxen. De volwassenen hadden allang in de gaten wat de leeuw van plan was en gingen voor de kleintjes staan en vormden op deze manier een indrukwekkende verdedigingslinie. De leeuw zou kansloos zijn bij een aanval en heeft de jacht uiteindelijk afgebroken.

Staat Botswana ook al op jouw bucketlijst?